ارایه مدل ریسک حسابرسی مالیاتی در طرح جامع مالیاتی با رویکرد ترکیبی مدلسازی ساختاری تفسیری و فرآیند تحلیل شبکه ای

از مهم‌ترین چالش‌های حسابرسی مالیاتی در کشورهای درحال‌توسعه، عدم‌کارایی در بهره‌وری از منابع است که جهت غلبه بر آن، حسابرسی مالیاتی مبتنی بر ریسک توسعه یافته و در ایران، حسابرسی مبتنی بر ریسک با اجرای طرح جامع مالیاتی در دو افق زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت آغاز شده‌است. تعیین و مدل‌سازی شاخصه‌های اندازه‌گیری ریسک جهت انتخاب مودی، نقطه کلیدی در شروع فرایند حسابرسی مالیاتی مبتنی بر ریسک می‌باشد که این پژوهش به آن می‌پردازد. با توجه به کمبود چارچوب نظری در زمینه شاخصه‌های موثر بر ریسک حسابرسی مالیاتی، روش پژوهش ترکیبی اکتشافی است. در بخش کیفی، تحلیل تم بر روی مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته انجام و پس از شناسایی اولیه مفهوم‌ها و تم‌های فرعی و اصلی، با استفاده از روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری(ism) مدل طراحی و سپس شاخص‌ها با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای (anp) رتبه‌بندی شدند. بر اساس نتایج، امکان اعتبارسنجی داده‌ها با سامانه‌های اطلاعاتی، به عنوان نقطه اولین تلاقی و ارتباطی بین مودی و سازمان امور مالیاتی، مهم‌ترین عامل موثر بر ریسک حسابرسی مالیاتی می‌باشد

presenting the tax audit risk model in the comprehensive tax plan with ism-anp approach

one of the main challenges of tax auditing in developing countries is the lack of efficiency in resource utilization, which the risk-based tax audit has been developed to overcome them. in iran, risk-based audits have begun with the implementation of the integrated tax system (its) in two-time horizons, short-term and long-term. determining and modeling the risk-measurement indicators for choosing a taxpayer is a key point in the start-up of the risk-based tax audit process that this research deals with. due to the lack of a theoretical framework on the indicators affecting the tax audit risk, the methodology of mixed exploratory research was used. in the qualitative section, the thematic analysis was conducted through semi-structured interviews. after identifying the concepts (effective indicators) and main themes. then, for modeling indicators, a questionnaire was developed based on interpretive structural modeling (ism) and indicators were then ranked using analytic network process (anp). based on the results, the ability to validate data with information systems as the first point of contact between the taxpayer and the tax authority is the most important factor affecting tax audit risk.