تدوین و اعتبارسنجی الگوی جایگاه اجتماعی حرفه حسابرسی در ایران

جایگاه اجتماعی به‌نوعی موقعیت فرد در ساختار اجتماعی است که منابع موجود و در دسترس او را تعیین می‌کند. در میان برجسته‌ترین هویت‌های اجتماعی در جوامع امروزی، هویت شغلی مبنای مهمی برای تصور از خود، عزت‌نفس و انگیزش شخصی است. در پژوهش حاضر بر اساس مصاحبه با 20 نفر از خبرگان حوزه حسابرسی در سال 1400 و بر اساس روش تحلیل تم، الگویی برای تبیین جایگاه اجتماعی حرفه حسابرسی در ایران پیشنهاد شده است. همچنین به‌منظور سنجش اعتبار الگوی ارائه شده، با استفاده از پرسش‌نامه محقق ساخته‌ای که روایی و پایایی آن تایید شده، نظرات 116 نفر از خبرگان در سال 1401 دریافت و تجزیه‌وتحلیل گردید. بر اساس یافته‌های پژوهش برای جایگاه اجتماعی حرفه حسابرسی در ایران، چهار تم اصلی شامل کلیات، ابعاد قشربندی اجتماعی، چالش‌ها و نهایتاً راهکارهای بهبود جایگاه اجتماعی حرفه حسابرسی شناسایی شد. یافته‌ها نشان می‌دهد چالش‌های این حرفه شامل بحران هویت حرفه‌ای (اثر منفی حرفه حسابرسی روی زندگی شخصی حسابرسان؛ ضعف خودنظارتی) و بحران استقلال حرفه‌ای ( حق‌الزحمه پایین و رقابت غیرحرفه‌ای؛ عدم رعایت آیین رفتار حرفه‌ای) موجب تضعیف جایگاه اجتماعی حرفه حسابرسی در ایران شده است. نتایج این پژوهش می‌تواند مورداستفاده جامعه حسابداران رسمی ایران و سازمان حسابرسی قرار گیرد.

presenting and validation a pattern for auditing professions’ social status in iran

social status is an individual’s position within the social structure, which determines his or her available resources. among the most salient of social identities, occupational identities are an important basis for self image, self esteem, and personal motivation. in the current research, based on interviews with 20 experts in the field of auditing in 1400 and based on the theme analysis method, a model has been proposed to explain the social status of the auditing profession in iran. also, to assess the validity of the presented model, using a researcher made questionnaire whose validity and reliability was confirmed, the opinions of 116 experts were received in 2022 and analyzed. according to the results, auditing professions’ social status in iran included four main themes known as generalities, social stratification, challenges, and solutions improvement. the results show that the challenges of this profession include the professional identity crisis) the negative effect of the profession on the personal life of auditors, weak self control) and the professional independence crisis (low fees and unprofessional competition, non comply with professional codes of conduct) have weakened the social status of the auditing profession in iran. the findings of this research can be used by the iranian association of certified public accountants and the audit organization.