الگویی برای بهبود تصمیم‌گیری اخلاقی در حرفه حسابداری با رویکرد مبتنی بر نظریه داده‌ بنیاد

تصمیم‌گیری اخلاقی مفهومی است که ثمرات آن بر مطلوبیت سازمانی و اهداف مربوط به آن مشهود است و وجود داشتن رویکرد و مدلی در این راستا می‏تواند تصمیم‌گیری اخلاقی را در سازمان بیشتر از گذشته به‌عنوان ابزاری توانمند نمایان نمایند؛ بنابراین هدف این مقاله تهیه و تدوین الگویی برای بهبود تصمیم‌گیری اخلاقی در حرفه حسابداری با رویکرد مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد می‏باشد. در این پژوهش از روش پژوهش کیفی مبتنی بر نظریه بنیادی داده‌ها در راستای مدل‌سازی تصمیم‌گیری اخلاقی اقدام شده است و در راستای تایید شاخص‌های دسته‌بندی‌شده از الگوی تایید عاملی و رویکرد مدل کیو استفاده شده است در این پژوهش از نظرات 11 خبره حرفه حسابداری و حسابرسی در راستای شناسایی و تایید شاخص‌ها در راستای مدل بنیادی یعنی شرایط علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها انجام شده است. نتایج باتوجه‌به تعداد 181 مفهوم در خصوص تصمیم‌گیری اخلاقی در حسابداری، منجر به شکل‌گیری و تایید پارادایمی با تعداد 15 مقوله اصلی (شامل: عوامل فردی، عوامل سازمانی، عوامل اجتماعی، ویژگی‌های فردی، ویژگی‌های سازمانی، ویژگی‌های اجتماعی، شرایط فردی، شرایط سازمانی، شرایط اجتماعی، محدودیت‌ها، شرایط محیطی، توسعه فردی، توسعه سازمانی، پیامدهای فردی و پیامدهای سازمانی) و 63 مقوله فرعی منجر شده است که در راستای ساختار پارادایم در بخش‌های شرایط علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها در مدل قرار گرفته است. تایید دسته‌بندی شاخص‏های این مدل پیشنهادی با استفاده از نظریه کیو و تحلیل عاملی و تایید رویکرد کیفی آن با تکنیک زاویه‌بندی یا مثلث‌سازی، منجر شده است که نتایج آن از تاییدات بیشتری برخوردار باشد.

a model to improve ethical decision making in accounting profession using the grounded theory

ethical decision making refers to a concept whose effects on organizational desirability and relevant objectives are clear, as having an approach or model in this connection will reveal ethical decision making within the organization as a powerful instrument. thus, this study aimed to develop a model to improve ethical decision making in the accounting profession using the grounded theory approach. this research has used a grounded theory based qualitative approach to model ethical decision making, utilizing the confirmatory factor model and the q model approach to confirm the classified indicators. in this research, the views of 11 accounting and auditing professionals have been used to determine and confirm such indicators as causal, underlying, and intervening conditions, as well as strategies and outcomes, in line with a grounded model. consistent with the 181 concepts on ethical decision making in accounting, the results led to the development and confirmation of a paradigm with the number of 15 main categories (e.g., individual, organizational and social factors, individual, organizational and social characteristics, and individual, organizational and social conditions, limitations, environmental conditions, individual and organizational development, individual and organizational outcomes), and 62 secondary categories, which were consistent with the paradigmatic structure under causal, underlying, intervening conditions and strategies and outcomes sections in the model. the confirmation of the classification of the proposed model’s indicators using the q theory and confirmatory analysis and its qualitative approach using angulation or triangulation technique led to greater confirmation of its results.