شناسایی و تعیین قابلیت پایش مستمر ریسک‌های مالی و غیرمالی صنعت دارو در حسابرسی داخلی

ارائه توصیه درباره شناسایی، ارزیابی و پایش ریسک، و تلاش برای استقرار نظام مدیریت ریسک سازمان، از مسئولیت‌های مشاوره‌ای حسابرسی داخلی است. شناسایی و پایش مستمر ریسک از جنبه‌های حیاتی مدیریت ریسک است که ابعاد آن کمتر در ایران بررسی ‌شده است. در این پژوهش با رویکردی جامع، 5 بعد ریسک (مالی، راهبردی، عملیاتی، گزارشگری، و قانونی و رعایت) شامل 25 مولفه شناسایی و سپس اهمیت و قابلیت پایش مستمر آن‌ها ارزیابی شد. برای این منظور دیدگاه‌های 22 نفر از خبرگان مالی و غیرمالی صنعت دارو شامل مدیران عامل، اعضای هیئت‌مدیره، مدیران و کارشناسان ارشد؛ و مدیران ارشد کنونی و سابق وزارت بهداشت، با استفاده از روش دلفی فازی استفاده شد. نتایج تحلیل داده‌های گردآوری‌شده بیانگر این است که از ریسک‌های شناسایی‌شده، 15 ریسک (تامین سرمایه و جریان نقدی، سبد محصول، تغییرات قانونی و مقرراتی، فروش، خرید، شاخص‌های اقتصادی، تغییر فناوری، تولید، حاکمیت، رقبا، اعتباری، منابع انسانی، حسن شهرت، تخصیص منابع و بودجه‌ریزی، و مدیریت موجودی) بااهمیت‌اند؛ و 9 ریسک (مدیریت موجودی، تامین سرمایه و جریان نقدی، فروش، سبد محصول، اعتباری، تخصیص منابع و بودجه‌ریزی، خرید، حفاظت از دارایی‌ها، و تولید) قابلیت پایش مستمر دارند. ضمنا 8 ریسک (تامین سرمایه و جریان نقدی، سبد محصول، فروش، خرید، تولید، اعتباری، تخصیص منابع و بودجه‌ریزی، و مدیریت موجودی) دارای اهمیت و قابلیت پایش مستمر هستند.

Financial and Non-Financial Risks of Pharmaceutical Industry: Identification and Continuous Monitoring Capability in Internal Audit

As part of its consulting activities, internal audit provides management with advice on risk identification, assessment, and monitoring. Risk identification and continuous monitoring (CM) are vital aspects of risk management, being less studied in Iran. This study identifies five dimensions of risk (financial, strategic, operating, reporting, legal compliance) including 25 risk components, through a comprehensive approach. Then, it assesses the significance and the CM capability of them. For this purpose, the opinions of 22 financial and nonfinancial experts in the pharmaceutical industry, including Csuits, board members, and Ministry of Health officials are applied using the Fuzzy Delphi method. The results indicate that among identified risks, 15 risks including funding cash flow, product portfolio, legal changes, sales, procurement, macroeconomic, technology shift, production, governance, competitors, credit, human resources, reputation, resource allocation budget, and inventory management are significant; 9 risks including inventory management, funding cash flow, sales, product portfolio, credit, resource allocation budgeting, purchase, asset protection, and production can be continuously monitored; and 8 risks including funding cash flow, product portfolio, sales, procurement, production, credit, resource allocation budgeting, and inventory management are significant and can be continuously monitored.