خوانایی متن صورت های مالی و استراتژی های حسابرسان در مواجه با ریسک حسابرسی

هدف این پژوهش بررسی تاثیر میزان ابهام و پیچیدگی در صورت‌های مالی بر نوع استراتژی‌های حسابرسان در مواجه با افزایش سطح ریسک حسابرسی است. پیچیدگی متن یادداشت‌های توضیحی صورت‌های مالی منجر به ابهام مطالب و عدم درک آن برای سرمایه‌گذاران می‌شود و از طرفی می‌تواند به عنوان رویکردی برای پنهان‌سازی اطلاعات استفاده شود؛ لذا حسابرسان برای بررسی سطح مطلوبیت اطلاعات مالی ارائه شده لازم است از سازوکارهای مناسبی استفاده کند و خود را مقابل افزایش ریسک حسابرسی مصون سازند. در این راستا با نمونه‌ای شامل 832 مشاهده (سالشرکت) طی دوره زمانی 1390تا 1397 تاثیر خوانایی صورت‌های مالی بر حق‌الزحمه، تاخیر در ارائه گزارش، اظهار نظر و تغییر حسابرس بررسی شد. یافته‌ها نشان داد، با افزایش میزان پیچیدگی و ابهام متن صورت‌های مالی، حسابرسان وقت بیشتری برای انجام فرآیندهای حسابرسی صرف نموده و در نتیجه حق‌الزحمه حسابرسی و میزان تاخیر در ارائه گزارش حسابرسی افزایش می‌یابد. همچنین یافتهها نشان داد، حسابرسان در مواجه با ابهام در متن صورت‌های مالی از اظهار نظر مشروط استفاده می‌کنند تا ریسک دعوی حقوقی را کاهش دهند ولی استفاده از استراتژی عدم‌پذیرش صاحبکار بدلیل پیچیدگی متن صورت‌های مالی مشاهده نشد.

Readability of Financial Statements and Auditor Strategies to deal with Audit Risk

This study is aimed to investigate effects of ambiguity and complexity of financial statements on the type of auditor strategies for dealing with audit risk increase. Complexity of financial statements leads to an ambiguous and misunderstanding information for investors; also, it can be used as an approach for hiding information. Therefore, auditors should use appropriate mechanisms to assess desirability of financial information and protect themselves against audit risk increase. The sample consists of 832 observations (yearfirm) during the period 2011 to 2018. The study examines effects of readability of financial statements on audits’ fee, report lag, opinion and rotation. The findings show that more complexity and ambiguity of financial statements results in longer audit processes, more fees and more audit report lag. Findings also show that auditors use qualified opinions in a reaction to ambiguity in financial statements in order to reduce the risk of legal litigation. However, according to findings, financial statements complexity does not result in using client nonacceptance strategy by auditors.