طراحی مدل رتبه بندی شرکت ها از منظر کیفیت سود حسابداری

شفافیت اطلاعات حسابداری برای کلیه استفاده کنندگان صورت های مالی از اهمیت زیادی برخوردار است و همین امر منجر شده است که تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شود. شفافیت اطلاعات حسابداری دارای ابعاد گوناگونی است که یک جنبه با اهمیت آن کیفیت سود حسابداری است. هدف اصلی این تحقیق طراحی مدل رتبه بندی کیفیت سود شرکت ها جهت ارزیابی کیفیت سود حسابداری شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران می باشد. با توجه به اینکه کیفیت سود دارای ابعاد گوناگونی است در این تحقیق کیفیت سود از سه بعد شامل معیارهای ناشی از ویژگی های سری زمانی سود، معیارهای پایه ریزی شده روی ارتباطات بین اقلام تعهدی، سودها و جریان های نقدی و معیارهای مرتبط به خصوصیات کیفی اطلاعات و با استفاده از هشت معیار شامل پایداری سود، قابلیت پیش بینی، هموارسازی، کیفیت اقلام تعهدی، اقلام تعهدی اختیاری، محافظه کاری، مربوط بودن و تطابق ارزیابی شده است. طراحی مدل جهت رتبه بندی کیفیت سود شرکت ها بر مبنای معیارهای جامع، نوآوری مهم این پژوهش است که تا کنون در تحقیقات دیگر انجام نشده است. قلمرو مکانی تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران است که شامل 135 شرکت می باشد و از اطلاعات سالهای 1383 تا 1395 استفاده شده است. جهت رتبه بندی از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. قابلیت اتکای رتبه بندی با استفاده از معیار اقتصادی ارزیابی عملکرد (ارزش افزوده بازار) سنجیده شد و نتایج، همبستگی مستقیم و معنی دار بین رتبه کیفیت سود شرکتها و ارزش افزوده بازار را نشان داد.

Designing a Firm’s Rating Model in Terms of Accounting Earnings Quality

Accounting information transparency is a very important issue for all financial statement users, so there are a lot of researches in this area. Transparency of accounting information has a variety of aspects one of the most important of which is earnings quality. The main purpose of this research is to design a firm’s rating model in terms of earnings quality in order to assess the accounting earnings quality of firms listed in Tehran Stock Exchange. Since the earnings quality has different dimensions, this research evaluates it from three dimensions including earnings time series features; relations among accruals, earnings, and cash flows; and information qualitative features, using eight criteria including earning persistence, predictability, smoothing, accruals quality, discretionary accruals, conservatism, value relevance and match. The important innovation of this research is designing a model to rank a firm’s earnings quality based on comprehensive criteria. The sample consists of 135 firms listed in Tehran Stock Exchange over the period from 2004 to 2017. The exploratory factor analysis method is used for rating. The rating reliability is measured using the market value added criterion. The results indicate a direct and significant correlation between a firm’s earnings quality rate and the market value added.