بررسی عوامل موثر بر کیفیت مالیات در ایران با استفاده از رویکرد سلسله مراتبی

مالیات به عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارهای کسب درآمد دولت‌ها در مسیر دستیابی به اهداف اقتصادی و اجتماعی مطرح است. گسترش و تنوع فعالیت‌های اقتصادی و نقش فزاینده دولت‌ها در ایجاد و گسترش خدمات عمومی، تامین اجتماعی و گسترش تعهدات دولت در عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی و تلاش در جهت تحقق رشد اقتصادی و توزیع عادلانه درآمد، پرداخت و دریافت مالیات را به مسئله‌ای مهم و موثر تبدیل نموده است. لذا هدف این مقاله بررسی کیفیت مالیات و عوامل موثر بر آن است که بر اساس پرسشنامه (95 عدد) و با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی میسر شده است. براساس یافته‌های این تحقیق، عوامل موثر بر کیفیت مالیات به‌ترتیب اولویت بدین صورت است: هزینه‌های دریافت مالیات (26. 1 %)، زمان وصول مالیات (23. 7 %)، استفاده از نرخ و منبع مالیاتی مناسب (17. 2 %)، استفاده از قوانین و دستورالعملهای مناسب و قابل اجرا (11. 8 %)، بسترهای مناسب مالیاتی (8. 2 %)، عملکرد مناسب سازمان مالیاتی (5. 9 %)، پاسخ‌گویی مالیاتی (4. 1 %) و اطلاع و آگاهی مودیان مالیاتی (3. 1 %). به عبارتی می‌توان گفت که هزینه‌ها و زمان وصول مالیات، اهمیت خاصی در افزایش کیفیت مالیات داشته و در این مسیر نباید از نرخ مالیاتی و تنوع منابع آن و قوانین و دستورالعمل‌ها غافل شد.