ارزیابی کارایی بانکداری بدون ربا در ایران در مقایسه با سایر کشورهای اسلامی براساس رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها (dea)

پژوهش حاضر با هدف سنجش کارایی بانک‌های اسلامی با رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها (dea) که روشی پویا، توانا و پیشرو در اندازه‌گیری کارایی و بهره‌وری است، اقدام به مقایسه کارایی 18 بانک ایرانی و 18 بانک خارجی طی سال‌های 2008 تا 2011 که دارای نظام بانکداری اسلامی هستند، کرده است. با دو پیش‌فرض بازدهی ثابت به مقیاس و بازدهی متغیر به مقیاس، تلاش شده است پس از شناسایی و رتبه‌بندی بانک‌های کاراتر، عوامل تاثیرگذار بر میزان کارایی بانک‌ها شناسایی شده و راهکارهای بهبود کارایی بانکداری بدون ربا در ایران ارائه شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بانکداری بدون ربا در ایران در هر دو حالت بازدهی ثابت به مقیاس و بازدهی متغیر به مقیاس در مقایسه با سایر کشورها کاراتر بوده است و میانگین کارایی بانک‌های خصوصی نیز در ایران بیشتر است. طبق نتایج پژوهش پیشنهاد می‌شود که بانک‌های ایرانی به‌منظور افزایش میزان کارایی، دارایی ثابت و هزینه‌های پرسنلی خود را کاهش دهند و با تشکیل شورای فقهی در بانک‌ها و بانک مرکزی نظارت بیشتری بر فرایند بانکداری بدون ربا در کشور داشته باشند.

Evaluation of Comparative Efficiency of Islamic Banking in Iran and other Islamic Countries Using Data Envelopment Analysis (DEA)

The study investigates the comparative efficiency of Iranian Islamic banks and other Islamic Banks in world over a period of 20082011, by utilizing nonparametric technique of Data Envelopment Analysis. There are 18 Iranian Islamic banks (Private, Privatized and Public) and 18 Islamic banks over the world. Based on two different assumptions of variable returns to scale and constant returns to scale, the Islamic Banks are ranked according to their efficiency in order to analyze the factors affecting the level of efficiency of these banks. On the basis of the finding of the research, strategies to enhance the efficiency of the Iranian Islamic Banks have been proposed. Results indicate that Iranian banks in both constant returns to scale and variable returns to scale are more efficient in comparison with their counterparts abroad. If the Iranian banks decide to enhance their performance, it is essential for them to reduce their fixed assets and the costs of their human resource, as well as strengthening legal supervision.