بررسی تاثیر ترکیب بودجه ای دولت بر شاخص های رفاه در ایران

هدف این مقاله، بررسی تاثیر ترکیب‌های بودجه‌ای دولت بر شاخص رفاه اجتماعی در ایران است. ازآنجا‌که توجه دولت به مقوله رفاه اجتماعی در اقتصاد مهم می‌باشد، نحوه هزینه‌کرد دولت در این مورد نیز دارای اهمیت است.در این تحقیق با استفاده از روش علی و معلولی و روش‌های اقتصادسنجی و استفاده از داده‌های دوره‌های 1392-1360 در اقتصاد ایران، اثرات ترکیب بودجه دولتی بر سه بعد رفاه، شامل درآمد، توزیع و توانمندی از طریق شاخص‌های فقر، رفاه آمارتیا سن و توسعه انسانی بررسی شده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد هزینه‌های دولت در بخش بهداشت، آموزش، تامین اجتماعی، مخابرات، حمل‌و‌نقل و آب، به‌ترتیب بیشترین تاثیر را بر افزایش شاخص کمی درآمدی رفاه دارد. هزینه‌های دولت در امور بهداشت، آموزش، آب و توسعه و عمران روستایی باعث ارتقای سطح توسعه انسانی در کشور شده و در بخش بهداشت، تامین اجتماعی، مخابرات و فناوری و آموزش، موثرترین هزینه‌ها بر شاخص توزیعی رفاه اجتماعی هستند. علاوه‌بر این موارد می‌توان گفت، افزایش درآمد سرانه باعث افزایش کمی و کیفی استاندارد‌های زندگی می‌شود و کمک‌های مستقیم غیردولتی به امور رفاهی، به افزایش کارآمدی هزینه‌های دولت در افزایش رفاه منجر می‌شود. همچنین در بین هزینه‌های دولت، شاخص هزینه‌های امنیت عمومی (به‌عنوان شاخص امنیت) بر شاخص رفاه تاثیر معنی‌داری دارد. به‌طورکلی می‌توان گفت، صرف هزینه در امور اجتماعی بر افزایش کمی و کیفی رفاه تاثیرگذار بوده است.

Effect of Government budget composition on welfare indicators in Iran

This article analyzes the impact of Government budget composition on Poverty, human development and social welfare in Iran. The study uses a descriptive method and by applying the cause and effect and econometric method analyzes the effect of Government budget composition on social welfare during (19812013). The government expenditures are disaggregated into different types. The results reveal that public investments on health, education, social security, telecommunications, transportation and water have positive and significant impact on poverty reduction. On HDI, public expenditure on health, education and rural community development have positive and significant effect. Public spending on health, education, social security and telecommunications has most significant effects on social welfare. Any increase in per capita income will increase the quantity and quality of welfare. Direct assistance made to the NGOs in the welfare state increases the efficiency of government spending on welfare. The government spending of public safety has positive effect on welfare.As a result, spending on social sectors will benefit the poor than other types of expenditure.