عوامل موثر بر ظرفیت مالیاتی در کشورهای منطقه منا با تاکید بر حکمرانی خوب

مالیات‌ها و نهادها به شیوه‌های مختلف، ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و عملکرد مالیاتی خوب، به چیزی بیش از تحلیل اقتصادی نیاز دارد. برای این کار به نهادهایی نیاز داریم که مجموعه‌ای از شرایط و بسترهای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی را برای بهبود عملکرد مالیاتی فراهم کنند. کیفیت حکمرانی ازجمله ملاک‌های تعیین‌کننده کیفیت محیط نهادی و بالطبع از عوامل تاثیرگذار بر عملکرد مالیاتی است. در این مقاله، با به‌کارگیری روش داده‌های ترکیبی به بررسی تاثیر شاخص‌های حکمرانی خوب بر ظرفیت مالیاتی به‌عنوان معیاری از سنجش عملکرد سیستم مالیاتی، در کشورهای منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) طی دوره زمانی 2012-1996 پرداخته شده است. نتایج تخمین‌ها حاکی از این است که شاخص حکمرانی خوب، درجه باز بودن تجارت، درجه پولی شدن، میزان بدهی خارجی، رشد جمعیت و درآمدهای رانتی با یک سال وقفه، اثر مثبت و لگاریتم تولید ناخالص داخلی، اثر منفی و معنی‌داری بر ظرفیت مالیاتی دارند. از شاخص‌های حکمرانی خوب نیز شاخص‌های ثبات سیاسی، کیفیت قوانین و مقررات و کنترل فساد، معنی‌دار و دارای علامت مثبت می‌باشند و دیگر شاخص‌ها از معنی‌داری لازم برخوردار نیستند و از میان آنها، کیفیت قوانین و مقررات بیشترین نقش و تاثیر را بر ظرفیت مالیاتی دارد.

Determinants of Tax Capacity in MENA Region with Emphasis to Good Governance

Taxes and institutions are related to each other in different ways. Good tax system requires appropriate institutions that set the political, cultural and economic conditions and contexts to improve tax performance. Quality of governance is one of the criteria to determine the quality of institutional environment and therefore the factors affecting the tax performance. In this study, we investigate the effect of good governance indicators on tax capacity as a measure of tax system performance in countries of the MENA region (Middle East and North Africa) during 1996 2012. The results suggest that good governance, degree of trade openness, degree of monetarization, foreign debt, population growth and lagged rent revenue have positive effect and the log of GDP per capita has negative and significant effect on the tax capacity; whereas, political stability, quality of regulation and control of corruption have positive and significant effect. Other factors are not significant. The quality of rules and regulations is the most effective variable on the tax capacity.