بررسی فرایند خلق پول شبکه بانکی در اقتصاد ایران

هدف مقاله حاضر ارزیابی نظری و تجربی دو رویکرد معطوف به فرایند خلق پول یعنی درون‌زایی و برون‌زایی خلق پول است. پس از بررسی ادبیات موضوع، به منظور ارزیابی رابطه علیت بین سه متغیر پولی (پایه پولی، تسهیلات بانکی و سپرده‌های بانکی)، مدل‌های var و vecm به همراه مدل کوتاه‌مدت تودا و یاماموتو (1995) با استفاده از داده‌های ماهانه طی دوره 1379 تا مرداد 1398 برای اقتصاد ایران برآورد می‌شوند. نتایج برآوردها حاکی از تایید درون‌زایی پول در اقتصاد ایران است. به طور خاص نشان داده می شود که در بلندمدت تسهیلات بانکی عامل تعیین‌کننده تحولات پایه پولی است و نه بالعکس و در کوتاه‌مدت رابطه بین این دو متغیر دوطرفه می‌باشد. با توجه به یافته‌‌های مقاله حاضر ضروری است سیاست‌گذار پولی و نهاد ناظر بر فعالیت‌های بانکی به واسطه توانایی بانک‌ها در خلق اعتبار، نقش بسیار فعالی در نظارت بر نحوه خلق و مصرف منابع پولی بانک‌ها داشته باشند و برای این منظور لازم است بازنگری در استقلال بانک‌ها در مصرف منابع مالی صورت گیرد.