سنجش درجه‌ی مقاومت نظام بانکداری اسلامی مطالعه موردی: جمهوری اسلامی ایران

در ادبیات جهانی چندین مفهوم در قرابت معنایی با اقتصاد مقاومتی وجود دارد که مهم‌ترین این مفاهیم شامل؛ تاب‌آوری اقتصادی، آسیب‌پذیری اقتصادی، همبستگی اقتصادی، ثبات اقتصاد کلان و ضدشکنندگی اقتصادی است. در این پژوهش، با بررسی این مفاهیم، بررسی و تبیین ارتباط آن‌ها با اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، شاخص مقاومت در نظام بانکداری اسلامی استخراج شده است تا مقاومت در نظام بانکداری اسلامی، از یک واژه مفهومی و نظری به سمت یک الگوی کاربردی و کمّی‌پذیر در ادبیات سیاست‌گذاری برای یک کشور اسلامی مورد استفاده قرار گیرد. برای شاخص‌سازی در خصوص مقاومت از روش سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (oecd) که یک روشی ده مرحله‌ای جهت طراحی و برآورد شاخص‌های ترکیبی است، استفاده شده است. بر این اساس، مولفه‌های شش‌گانه استخراج شده مقاومت شامل، عدالت اقتصادی، مردم‌محوری، دانش‌بنیانی، فرهنگ جهادی، برون‌گرایی و درون‌زایی، شاخص ترکیبی مقاومت بانکداری اسلامی با دو روش وزن‌دهی یکسان و وزن‌دهی غیریکسان بر اساس نرم افزار اکسپرت چویس محاسبه و میزان مقاومت بانکی و نوسانات آن در کشور براساس شاخص ترکیبی مذکور در طول برنامه‌های اول تا پنجم توسعه اندازه‌گیری شده است. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که براساس شاخص طراحی شده بیشترین و کم‌ترین مقاومت در نظام بانکی کشور مربوط به برنامه‌های پنجم و برنامه اول توسعه و بیشترین و کم‌ترین میزان نوسان مقاومت بانکی مربوط به برنامه‌های اول توسعه و برنامه چهارم توسعه است.