بررسی راهبردی اثرگذاری تحریم بر نرخ ارز از کانال حساب مالی

ارزیابی بازار ارز در ایران، نشان می‌دهد، نوسان‌های نرخ ارز تحت تاثیر رویدادهای سیاسی از جمله ‏تحریم‌ها‏ی بین‌المللی بوده که ریشه‌های آن در اقتصاد تک‌محصولی و وابستگی شدید کشور به فروش نفت، عدم تنوع در سبد صادراتی و تاثیرپذیری حساب جاری و نیز تحت تاثیر قرار گرفتن سرمایه‌گذاری خارجی در مرزهای کشور بوده است. به همین منظور، مطالعه‌ حاضر در بازه‌ زمانی 1397-1357، با استفاده از الگوی تصریح‌شده نرخ ارز و روش خود توضیحی با وقفه‌های توزیعی (ardl)، آثار ‏تحریم‌ها‏ی بین‌المللی همه‌جانبه‌ سال 1391 را بر نرخ ارز از طریق تاثیرگذاری بر میزان صادرات نفت و مجموع سرمایه‌گذاری خارجی ارزیابی و در ادامه، اثرات سایر متغیرهای تاثیرگذار را بررسی کرده است. نتایج نشان داد که ‏تحریم‌ها‏ی سال 1391 از طریق وارد کردن تکانه‌های منفی به دریافتی‌های ارزی نفت، ایجاد مشکلات و موانع در مسیر تجارت ایران و ورود سرمایه خارجی به داخل کشور، تاثیر مستقیم و شدیدی بر نرخ ارز داشته است. همچنین، شاخص بهای کالاهای مصرفی (cpi) رابطه مثبت و معنی‌داری با رشد نرخ ارز نشان داده است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، بین تولید ناخالص داخلی و نرخ ارز رابطه معکوس وجود داشته که نشان‌دهنده محوریت صادرات در زمان افزایش تولید ناخالص داخلی است و با ارزآوری بیشتر جانب عرضه ارز را تحریک و به کاهش نرخ ارز کمک کرده است. اطلاعات فراهم‌شده در این مطالعه می‌تواند در اتخاذ تصمیمات راهبردی برای سیاست‌گذاران در پیش‌بینی و مدیریت اثرات تحریم مفید باشد.