آینده صادرات نفت و گاز ایران بر اساس تحلیل وابستگی انرژی (شاخصNeid) بازارهای استراتژیک به واردات در سال 2015 و دو افق زمانی 2020 و 2030

در این پژوهش به‌منظور ایجاد معیاری برای بررسی شرایط صادرات نفت و گاز ایران از «شاخص وابستگی خالص به واردات انرژی» برای بازارهای استراتژیک دنیا و بازارهای مورد توجه ایران استفاده شده است. شاخص وابستگی خالص به واردات انرژی از معروف‌ترین و پرکاربردترین شاخص‌های به‌کاررفته در مطالعات امنیت عرضه و تقاضای انرژی است. این شاخص با توجه به انرژی و بازار مورد مطالعه، اشکال مختلفی دارد. در پژوهش حاضر، بازار‌های انرژی چین، هند و اتحادیه اروپا به کمک این شاخص بررسی و پس از شرح مفصل شرایط و بیان اهمیت این سه بازار در تعیین مقدار تقاضای منابع انرژی جهان، برای هر‌کدام، یک «سناریوی توسعه» داده شده است. با در نظر گرفتن حامل‌های مختلف انرژی، مقدار شاخص وابستگی خالص به واردات انرژی برای هر بازار در سال 2015 و افق‌های زمانی 2020 و 2030 محاسبه شده است. با تحلیل مقادیر شاخص برای هر بازار در این سه افق زمانی، مشخص گشته است که وابستگی هند به واردات در سال‌های 2020 و 2030 نسبت به چین و اتحادیه اروپا بیشتر است و با گذشت زمان این وابستگی بیشتر خواهد شد. از طرفی، اتحادیه اروپا علی‌رغم داشتن کمترین میزان وابستگی به انرژی در سال 2015، در سال‌های 2020 و 2030 با عبور از چین، پس از هند بیشترین میزان وابستگی به واردات انرژی را خواهد داشت. کنش‌های صادرات انرژی ایران مطابق با اولویت‌های شاخص وابستگی خالص به واردات انرژی بازارهای مهم دنیا می‌تواند، نخستین قدم در راستای سیاست‌گذاری مناسب در زمینه صادرات نفت و گاز باشد.