مدل دینامیکی ارزیابی خط‌مشی‌های عمومی (مورد مطالعه: برنامه‌های توسعه)

تجربه حاصل از ارزیابی پنج برنامه توسعه نشان می‌دهد که مدل‌ها و روش‌های به‌کارگیری شده کارایی لازم را نداشته و نتوانسته‌اند بازخوردهای مناسب و به‌موقع را برای اجرای اثربخش برنامه جاری و تدوین برنامه بعدی در اختیار خط‌مشی‌گذاران قرار دهند. در نظام کنونی ارزیابی برنامه‌های توسعه بازخوردهای ارزیابی منتقل می‌شوند، ولی نه همه آن‌ها؛ از طرفی بازخوردهای ارائه‌شده نیز دقیق و به‌موقع نیستند. در سال‌های اخیر تحقیقات مربوط به ارزیابی خط‌مشی‌های عمومی و برقراری رابطه علّی و ایجاد ساختارهای بازخوردی بین اجرا و ارزیابی خط‌مشی‌ها توجه صاحب‌نظران را به خود جلب کرده است. مقاله حاضر برای ارزیابی برنامه‌های توسعه با استفاده از رویکرد پویایی‌های سیستم مدلی مبتنی بر حلقه‌های بازخورد ارائه داده است. داده‌های پژوهش از طریق مصاحبه‌های اکتشافی با خبرگان جمع‌آوری و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، تحلیل شده‌اند. پس از شناسایی متغیرهای مدل و روابط آن‌ها، حلقه‌های بازخوردی ترسیم و با برقراری ارتباط بین این حلقه‌ها مدل ارزیابی برنامه‌های توسعه با استفاده از نمودار علّی- حلقوی طراحی شده است. مدل ارائه‌شده با ایجاد حلقه‌های بازخوردی مشخص بین مدیریت و رهبری برنامه، منابع، فرایندها و نتایج، به درک دقیق‌تر و صحیح‌تر علل تحقق نیافتن اهداف برنامه و ارائه راه‌حل‌های مناسب‌تر برای اجرای اثربخش فعالیت‌ها کمک می‌کند.