شناسایی بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران بر اساس روش حذف فرضی و بررسی امکان تحقق درون‌زایی با توجه به این بخش‌ها

با توجه به محدودیت و کمیابی منابع، تعیین بخش‌هایی که سرمایه‌گذاری در آن‌ها محرک اقتصاد و موجب رشد اقتصادی بیشتری باشد، همواره مورد توجه بسیاری از برنامه‌ریزان اقتصادی بوده است؛ بخش‌هایی که با سایر بخش‌های اقتصادی بیشترین حلقه‌های پسین و پیشین را دارند و به‌عنوان بخش‌های کلیدی مطرح هستند. هدف از این مقاله در گام نخست شناسایی بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران با استفاده از روش حذف فرضی است و در گام دوم بررسی این مسئله که آیا این بخش‌های کلیدی توان تحقق درون‌زایی در اقتصاد ایران را دارند یا خیر! بدین منظور جدول داده- ستانده 99 بخشی سال 1390 (آخرین جدول منتشره از سوی مرکز آمار ایران)، بر اساس روش طبقه‌بندی isic در یک جدول داده- ستانده 19 بخشی تجمیع و سپس با استفاده از روش حذف فرضی کلی، بخش‌های پیشران و کلیدی در اقتصاد ایران مشخص شد. در ادامه با توجه به راهبرد درون‌زایی در سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی نیز جایگاه و تاثیر این بخش‌ها در تحقق درون‌زایی اقتصاد کشور از منظر دو شاخص میزان اشتغال و وابستگی به واردات بررسی گردید و نتایج پژوهش نشان داد که بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران به ترتیب عبارت‌اند از پنج بخش «تولید صنعتی»، «استخراج معدن»، «حمل‌ونقل و انبارداری»، «ساختمان» و «کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری». همچنین، از میان بخش‌های کلیدی، در شرایط کنونی فقط بخش «ساختمان» امکان تحقق درون‌زایی را در اقتصاد ایران فراهم می‌کند و باید به‌عنوان موتور محرکه اقتصاد به رسمیت شناخته شود. در راستای تحقق درون‌زایی در سایر بخش‌های کلیدی لازم است با تکیه‌بر ظرفیت‌های داخلی، تلاش بیشتری برای اصلاح رویه‌های تولیدی و میزان اشتغال‌زایی در این بخش‌ها صورت پذیرد.