ایراد سوءاستفاده از دادرسی در دیوان بین المللی دادگستری با تاکید بر قضیه تحریم های ایران توسط ایالات متحده آمریکا

زمینه و هدف : پس از خروج از برجام توسط رییس جمهور ایالات متحده آمریکا در 8 می 2018 و وضع تحریم های جدید با دستور اجرایی 13846 دولت جمهوری اسلامی ایران مبادرت به اقامه دعوی در دیوان بین المللی دادگستری در 16 جولای 2018 به استناد ماده 22 عهدنامه مودت نمود . آمریکا مدعی بود که دلیل اصلی اقامه دعوی توسط ایران خروج این کشور از برجام است و این مسئله ارتباطی با نقض معاهده مودت ندارد . به زعم آمریکا دولت ایران از قید الزام طرفین برای حل و فصل اختلافات در این معاهده سوءاستفاده نموده است . در این پژوهش دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که در چه شرایطی دیوان به ایراد مقدماتی سوءاستفاده در قضیه حاضر و رویه دیوان توجه خواهد نمود . روش تحقیق : این پژوهش به شیوه تحلیلی توصیفی با مطالعه آرا دیوان صورت پذیرفته است .یافته ها و نتیجه گیری : مطالعه رویه قضایی دیوان به این نتیجه رهنمون می سازد که تاکنون مواجه دیوان با این ایراد فقط جنبه سلبی مشروط داشته به این معنا که اصل آن را پذیرفته ولی در هیچ قضیه ای شرایط اعمالِ آن را احراز ننموده است . از منظر خواندگان دعاوی مورد مطالعه چنین برداشت می شود که نقض حسن نیت ، عدم اجرای عدالت ، انکار پس از اقرار ، تغییر در روند دادرسی داخلی و بهره بردن از ابزار دیوان به منظور رفع اختلافات با انگیزه های سیاسی از جمله مهمترین دلایل طرح ایراد سوءاستفاده از دارسی است . در پرونده نقض معاهده مودت (به دلیل وضع تحریم ها) دیوان ایراد مقدماتی آمریکا را رد کرد و اعلام نمود امریکا نتوانسته اثبات کند که دادخواست ایران ارتباطی با اختلاف در اجرا یا تفسیر معاهده مودت نداشته است .

objection of abuse of process in the international court of justice with emphasis on the case of iran sanctions by the united states

background and aim: after the withdrawal of joint comprehensive plan of action(jcpoa) by the president of the united states of america on may 8, 2018 and the imposition of new sanctions by executive order 13846 of the government of the islamic republic of iran to file a lawsuit in the international court of justice on july 16, 2018 under article 22 of the jcpoa. the united states has claimed that the main reason for iran’s lawsuit is its withdrawal from the un security council, and that this has nothing to do with the breach of the mou. in this study, we seek to answer the question of under what circumstances the court will pay attention to the preliminary objection of abuse in the present case and the procedure of the court. research method: this research has been done in a descriptive analytical method by studying the opinions of the court. findings and conclusion: the study of the court’s case law leads to the conclusion that so far the court has faced only this conditional negative aspect in the sense that it has accepted its principle but in no case has met the conditions for its application. from the point of view of the plaintiffs, it is understood that breach of good faith, lack of justice, denial after confession, change in the internal proceedings and use of court tools to resolve disputes with political motives are among the most important reasons for the abuse. it is from darcy. in the case of breach of the mou (due to sanctions), the court rejected the us preliminary objection and stated that the us could not prove that the iranian petition had anything to do with the dispute over the implementation or interpretation of the mou.