حفاظت از امنیت شهود در نظام کیفری ایران و دیوان کیفری بین المللی

زمینه و هدف: یکی از ارکان تحقیقات کیفری شهادت شهود می باشد که به کشف حقیقت و صدور حکم عادلانه کمک می نماید. با این حال توجه بیش از حد به ارزش اثباتی محتوای شهادت، حقوقدانان را از یکی از مهم ترین ارکان شهادت یعنی حمایت از امنیت شاهد در فرآیند دادرسی مغفول ساخته است. لذا در این پژوهش به این مساله می پردازیم که در نظام کیفری ایران و همچنین دیوان کیفری بین المللی چه ساز و کارهایی برای حفاظت از شهود پیش بینی شده است؟ روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری اطلاعات به روش اسنادی و از طریق مطالعه قوانین و منابع معتبر انجام شده و اطلاعات به دست آمده به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.یافته ها و نتایج: در نظام های مختلف حقوقی نیز موضوع حفاظت از شهود مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس برنامه های حداقلیِ حمایت از شهود، قابلیت اجرا برای تمام شهود در معرض خطرتهدید به امنیت جانی، عرضی و مالی را دارند. یکی از راهکارهای ارائه شده برای حمایت از شهود در نظام حقوقی ایران عدم مواجهه شاهد با متهم می باشد. راهکار دیگر در این زمینه استماع شهادت از طریق وسایل ارتباط از راه دور است. این امر به لطف توسعه فناوری و دادرسی الکترونیکی امکانپذیر است. همچنین حفظ حقوق و امنیت شهود در دیوان کیفری بین المللی در سه قالب برنامه های حمایتی- امنیتی، حمایتی- روان شناختی و برنامه هایی در جهت مخفی ماندن هویت شهود صورت می گیرد.

protecting the security of witnesses in iran’s criminal system and the international criminal court

field and aims: one of the pillars of criminal investigation is testimony, which helps to discover the truth and issue a just verdict. however, paying too much attention to the probative value of the content of testimony has made lawyers neglect one of the most important pillars of testimony, which is to protect the security of the witness in the trial process. therefore, in this research, we are dealing with the issue of what mechanisms are foreseen in the criminal system of iran and also in the international criminal court for the protection of witnesses?method: in terms of purpose, this research is practical and in terms of information gathering, it was done in a documentary way and through the study of valid laws and sources, and the obtained information was analyzed in a descriptive-analytical way.findings and conclusion: in different legal systems, the issue of witness protection has been taken into consideration. based on this, the minimal witness protection programs can be implemented for all witnesses at risk of threats to their life, physical and financial security. one of the solutions offered to protect witnesses in iran’s legal system is not to confront the witness with the accused. another solution in this field is hearing testimony through remote communication devices. this is possible thanks to the development of technology and electronic litigation. also, maintaining the rights and safety of witnesses in the international criminal court takes place in three forms: protection-security, protection-psychological programs and programs to keep the identity of witnesses hidden.