بررسی تاثیر ابعاد ساختاری و شناختی سرمایه ی اجتماعی براحساس شهروندی (مطالعه ی موردی: ساکنان 18 سال به بالای شهر مشهد)*

در جهان امروز شهروندی یکی از اساسی ترین مفاهیم در حوزه ی مسایل شهری تعریف می شود؛ به گونه ای که بررسی عوامل موثر بر تحقق و یا موانع عدم تحقق این مفهوم در سطوح محلی و شهری مورد توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران امر است. جوامع شهری، برای بقای خود نیازمند حضور شهروندانی هستند که از احساس شهروندی بالایی - که به عنوان اصلی ترین مولفه در عمل به شهروندی تلقَی می‌شود - برخوردار باشند. با توجه به اینکه سرمایه ی اجتماعی به عنوان کلید استقرار جامعه ی مدنی مطرح است؛ هدف این تحقیق بررسی تاثیر ابعاد ساختاری (شبکه های مشارکت اجتماعی) و شناختی (اعتماد، اطلاعات و همیاری) سرمایه ی اجتماعی بر احساس شهروندی افراد است. روش تحقیق این پژوهش پیمایشی می باشد و جامعه ی آماری آن ساکنـان مناطق 13 گانه ی شهر مشهد هستند که 415 نفر آن ها از طریق نمونه گیری چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شده اند. با استفاده از پرسش‌نامه، داده‌های مورد نیاز، جمع‌آوری و با استفاده از نرم‌افزار spss و amos پردازش شدند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بین احساس شهروندی و هر یک از ابعاد سرمایه ی اجتماعی رابطه ی مثبت و معنتداری وجود دارد؛ به طوریکه میزان اثرگذاری بعد شناختی سرمایه ی اجتماعی بر احساس شهروندی 434/0 و میزان اثرگذاری بعد ساختاری آن بر احساس شهروندی 289/0 است. هم چنین نتایج تحقیق بیانگر این مطلب است که در جامعه ی آماری این مطالعه، فلش علیّت با حرکت از بعد ساختاری به بعد شناختی سرمایه ی اجتماعی در افزایش احساس شهروندی افراد نقش موثرتری ایفا می کند.