مطالعه زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی موثر بر بی‌تفاوتی نسبت به اعتیاد با استفاده از استراتژی داده‌بنیاد(مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی کرمان در سال 1400)

زمینه و هدف: در کنار مسالۀ اعتیاد به مواد مخدر، بی‌تفاوتی شهروندان نسبت به این معضل اجتماعی،  یکی از دغدغه‌های اصلی  جامعۀ ماست. هدف از تحقیق پیش‌رو مطالعۀ زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی موثر بر پدیدۀ بی‌تفاوتی نسبت به اعتیاد است. روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی و از نظر نوع مطالعه از نوع تحقیقات کیفی مبتنی بر روش داده‌بنیاد و روش نمونه‌گیری هدفمند در دسترس است. مشارکت‌کنندگان پژوهش، 28 نفر از  دانشجویان  در حال تحصیل دانشگاه آزاد کرمانند. از مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته به ‌عنوان ابزار گردآوری داده‌ها استفاده و برای رسیدن به معیار قابلیت اعتماد از سه روش: کنترل یا اعتباریابی توسط اعضا، مقایسه‌های تحلیلی و استفاده از تکنیک ممیزی  بهره گرفته شده است. داده‌ها بر طبق رویۀ مبتنی بر نظریۀ زمینه‌ای در سه مرحلۀ کدگذاری باز، انتخابی و گزینشی (محوری) تجزیه‌ و تحلیل شده‌اند. یافته‌ها: بر اساس یافته‌های به‌دست‌آمده عواملی از جمله: بسترهای نامناسب: مشارکت پیشگیرانه/ مشارکت اجتماعی  و همچنین کاهش سطح التزام مدنی/انزواطلبی و ضدیت هنجاری به‌عنوان  مهم‌ترین عوامل علّی، الگوهای رفتاری ضداجتماعی/آسیب‌پذیری شخصیتی/تنفر فرهنگی  به‌عنوان عوامل زمینه‌ای، بی‌تفاوتی مدنی و اجتماعی/نارضایتی اجتماعی/یادگیری اجتماعی، به‌عنوان عوامل مداخله‌گر، اثربخشی اجتماعی دولت/ مدیریت جهادی و انقلابی در کاهش عرضه و تقاضای مواد مخدر، به ‌عنوان مهم‌ترین راهبردها، بی‌تفاوتی و انزوای اجتماعی، بی‌تفاوتی نسبت به خانواده و مسئولیت‌های اجتماعی به‌ عنوان پیامدها و ناکارآمدی و ناامیدی در حل مسائل و مشکلات کشور به ‌عنوان مقولۀ هسته که توان تحلیل فرایند درک و تفسیر بی‌تفاوتی نسبت به اعتیاد را در دانشجویان دارد در نظر گرفته شده است. نتیجه‌گیری: نتایج بررسی نشان می‌دهد که بی‌تفاوتی نسبت به اعتیاد در جامعه مورد بررسی، از عوامل متعددی تاثیر می‌گیرد که  دارای منشا اجتماعی و فرهنگی است.