شهر و رمان؛ مطالعه ای جامعه شناختی پیرامون شکل گیری رمان فارسی در فضای شهری ایران

این پژوهش با رهیافت جامعه‌شناسی رمان و در چارچوب روش‌شناختی پارادایم کیفی (روش اسنادی)  انجام شده است. نمونه‌های مورد مطالعه نیز با تکنیک نمونه‌گیری هدفمند و با استفاده از روش‌شناسی کیفی انتخاب شده‌اند. پرسش محوری پژوهش این است که آیا بین شهرنشینی در ایران با شکل‌گیری رمان فارسی مناسبتی وجود داشته است یا خیر؟. مبانی تئوریکی تحقیق اقتباسی است از تئوری‌های جامعه‌شناسانۀ مارکس، زیمل، گلدمن و لوکاچ؛ تئوری‌هایی که هر دو مفهوم محوری تحقیق (رمان و شهر) را بررسی کرده‌اند. برای بررسی موضوع، نُه رمان مشهور از میان رمان‌های معاصر انتخاب شدند. معیار انتخاب این نُه نمونه، بازنمایی و انعکاس دو پدیدۀ شهر و رمان در آن‌ها بوده است. نتایج نشان می‌دهند که به میانجی عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، بین گسترش شهرنشینی (به‌خصوص پس از آغاز حکومت پهلوی اول و دوم) از یک طرف، و شکل‌گیری و تکامل رمان فارسی از طرف دیگر، مناسبت و هم‌راستایی وجود داشته است.

city and novel; a sociological study on the formation of persian novel in the urban space of iran

this research has been done with the sociological approach of the novel and in the methodological framework of the qualitative paradigm. the studied samples were selected by purposful sampling technique and using qualitative methodology. the central question of the research is whether there was a relationship between urbanization in iran and the formation of a persian novel or not. the theoretical foundations of research are adaptations of the sociological theories of marx, simmel, goldman and lukcs; theories that have explored both central concepts of research (novel and city). to examine the subject, nine popular novels were selected from among contemporary novels. the criterion for selecting these nine examples was to represent and reflect the two phenomena of the city and the novel in them.the results show that due to economic, social and cultural factors, between the expansion of urbanization (especially after the beginning of the first and second pahlavi rule) on the one hand and the formation and development of persian novels on the other hand, there was a relationship and alignment is.