تدوین مدلی برای آموزش شهروندی با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد

رفتار شهروندان و کیفیت مشارکت آنان در امور جامعه به عنوان یکی از الزامات سرمایه اجتماعی و از شاخص‌های توسعه یافتگی جوامع می‌باشد. با کاهش کیفیت محیط‌ زیست شهری‌، رشد آسیب‌های اجتماعی، کاهش کیفیت رفاه شهری، ضرورت ایجاد و گسترش آموزش‌ شهروندی درجوامع شهری تشدید شده است. هدف این پژوهش تدوین الگوی مفهومی برای آموزش شهروندی است پژوهش حاضر از نوع پژوهش کیفی است که با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری شامل افراد متخصص در زمینه آموزش و حقوق شهروندی می‌باشند که با استفاده از رویکرد نمونه‌گیری هدفمند(تعداد 15 نفر) به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. داده‌ها به روش مصاحبه و به صورت نیمه ساختار یافته گردآوری شده‌اند. برای اعتبار و روایی داده‌ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیر شرکت کننده در پژوهش استفاده شده است. داده‌ها به روش تحلیل محتوا بررسی و نتایج تحلیل در قالب مدل پارادایمی شامل :شرایط علی(ضرورت آگاهی و برخورداری از حقوق و مسئولیت‌ها، همسویی با تحولات نوین، کیفیت زندگی و بسط همبستگی اجتماعی)؛ مقوله کانونی(مفهوم شهروندی و آموزش شهروندی)؛ راهبردها(ایجاد فرصت‌های یادگیری، نگرش‌سازی در آموزش، دموکراتیزه کردن دولت رفاه، ارتقاء نظام سیاسی )؛ زمینه (پویایی قانون، رفاه و تامین اجتماعی)؛ شرایط مداخله‌گر (عدم توسعه فرهنگی، سیاسی شدن آموزش شهروندی، ناکارآمدی آموزش سنتی) و پیامدها (قانون گرایی و دموکراسی، توسعه اجتماعی) فرایند آموزش شهروندی را منعکس می‌نمایند.