بررسی میزان، اهداف، مراحل و موانع بهره‌گیری از رسانه‌های آموزشی در فرایند یاددهی- یادگیری از دید معلمان دوره ابتدایی شهر تهران

پژوهش حاضر در راستای بررسی میزان، اهداف، مراحل و موانع بهره گیری از رسانه های آموزشی در فرایند یاددهی یادگیری از دیدگاه معلمان ابتدایی شهر تهران انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان دوره ابتدایی شهر تهران بودند. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای 398 نفر از معلمان به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بوده است که روایی آن توسط متخصصان تایید شده و پایایی آن نیز در آلفای کرونباخ برابر با 0.87 بوده است. تحلیل داده ها به کمک آمار توصیفی و نیز استنباطی شامل آزمون های غیر پارامتری فریدمن و کوکران استفاده شده است. نتایج نشان داد؛ بیش از نیمی از معلمان از طریق دوره های آموزشی و مطالعه شخصی با رسانه های آموزشی و نحوه کاربرد آن ها آشنا شده اند. بیشترین میزان آشنایی معلمان با رسانه های آموزشی در دوره تحصیل دانشگاهی بوده است. میزان استفاده معلمان از انواع رسانه های آموزشی به جز رسانه های جدید در حد متوسط یا بیش از متوسط است. معلمان به ترتیب با هدف استفاده از حواس دیداری شنیداری دانش آموزان، جلب توجه و افزایش علاقه، ساده سازی مفهوم درس و گرفتن امتیاز استفاده از رسانه در فرم ارزشیابی از رسانه های آموزشی استفاده می کنند. در مورد مراحل استفاده از رسانه ها در کلاس درس، کلاس به مراحل شروع، هدایت و جذب دانش آموزان، ارائه محتوای درس و ارائه تکلیف، تقسیم بندی و توزیع استفاده رسانه ها در این مراحل به دست آمد. مهم ترین موانع استفاده از رسانه های آموزشی توسط معلمان، به کمبود رسانه ها، محدودیت ساعت درسی، کمبود متصدی تکنولوژی آموزشی، دسترسی دشوار به رسانه و آشنا نبودن به نحوه استفاده از رسانه اختصاص داشته است.

The present study aimed at exploring the extent, objectives, stages and barriers of using instructional media in teaching-learning process from Tehran’s primary school teachers’ point of view.

The target population comprised all primary teachers in Tehran during the educational year 139091. The sle included 398 primary teachers randomly selected based on a multistage cluster sling procedure. The data collection instrument was a researcherdeveloped fivepart questionnaire. The instrument validity was established based on expertsrsquo judgments, and its reliability was assured using Cronbachrsquo s alpha reliability index. The data gathered in the study were analyzed using descriptive statistics and inferential statistics including nonparametric Friedman and Cochran tests. The results showed that more than half of teachers have learned how to use instructional media through selfstudy and/or attending training courses. In this regard, the teachersrsquo greatest familiarity with instructional media was gained during their university education. The extent to which they made use of various instructional media, except for modern media, was reported to be average or above. In order, the teachers employed instructional media with the aim of using studentsrsquo audiovisual senses, attracting attention and increasing interest, simplifying the lesson content, and achieving higher ratings on course evaluation forms.The results also revealed which instructional media were mostly used at different teaching stages. Accordingly, at the starting stage of the class, the most preferred instructional media in each media group were, in order, related to: teachersrsquo explanations in the auditory media group, blackboard and whiteboard in the board media group, posters and maps in the visual media group, textbooks in the written media group, and laboratory apparatus in the situational media group. Additionally, major barriers to the teachersrsquo use of instructional media included a shortage of media, limited class hours, a shortage of educational technologists, limited access to media, and unfamiliarity with the use of media.