شناسایی وجوه و ابعاد مغفول برنامه درسی هنر دوره ابتدایی

این پژوهش به شناسایی وجوه و ابعاد مغفول برنامه درسی هنر در دوره ابتدایی مبتنیبر الگوی مطلوب پرداختهاست تا بتواند آنچه را مورد غفلت، واقع شدهاست، تبیینکند. روش پژوهش، ترکیبی (کیفی و کمی) است بهگونهایکه در بُعد کمی، از شیوه تحلیل اسنادی، بررسی تجارب ملی و بینالمللی، سندکاوی و در جهت تبیین مولفههای برنامه درسی مغفول هنر، از رویکرد «تحلیلی- مقایسهای» استفادهشدهاست. جامعه پژوهش، شامل کلیه اسناد علمی معتبر و نیز متخصصان برنامه درسی و آموزش هنر در کشور بود. نمونه پژوهش در بخش تحلیل اسنادی شامل اسناد و منابع معتبر ملی و بینالمللی در دسترس، راهنمای برنامه درسی هنر رسمی دوره ابتدایی و در بخش اعتباربخشی نیز حسب الگوی مطلوب، به شیوه کیفی و از طریق نمونهگیری هدفمند 15 نفر از صاحبنظران برنامه درسی و آموزش هنر بهعنوان نمونه انتخاب و با آنان مصاحبه ساختارمند انجامشد. مقایسهای تحلیلی بین الگوی مطلوب برنامه درسی هنر و برنامه درسی هنر فعلی صورتگرفت تا برنامه درسی مغفول هنر، مشخص شود. یافتهها نشانداد، الگوی مطلوب برنامه درسی هنر دارای اصول و اهداف تربیت هنری مبتنیبر اصول حاکم بر نظام تربیت رسمی و عمومی ایران است. ارکان برنامه درسی مطلوب هنر متشکل از سه بُعد: تجویزی، نیمهتجویزی و غیرتجویزی و رویکرد مطلوب نیز رویکرد «تربیت هنری دیسیپلین محور» است؛ در سطح خردِ الگوی مطلوب نیز، عناصر برنامه درسی تعیینشد. یافتههای پژوهش نشانداد که برخی از مولفههای بُعد تجویزی و کلِ بُعد نیمهتجویزی و غیرتجویزی، ازجمله زمان اختصاصیافته به آموزش هنر در سطح میانی جزو برنامه درسی مغفول هنر دوره ابتدایی است؛ همچنین برخی از حوزههای هنری مانند خوشنویسی، موسیقی و حرکات موزون در برنامه درسی فعلی هنر مورد بیتوجهی قرارگرفتهاند. از طریق تببین ابعاد مورد غفلت واقعشده در برنامه درسی هنر، میتوان توجه دستاندرکاران و تصمیمگیرندگان برنامه درسی را به تامل درباره آنچه از دستور کار «برنامه درسی آشکار» حذفشدهاست، جلبکرد.