وزن‌ دهی و اولویت‌بندی عوامل و نشانگرهای ارزشیابی برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی

تحلیل سلسله مراتبی از روش‌های اولویت‌بندی، پدیده‌ها است. این روش، امکان مقایسه و استفاده از نظرات افراد خبره را فراهم می‌آورد. در پژوهش حاضر، به منظور وزن‌دهی و اولویت‌بندی عوامل و نشانگرهای ارزشیابی برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی، از روش مذکور استفاده شده ‌است. روش‌ تحقیق،‌ توصیفی و از نوع پیمایشی ‌است. جامعه پژوهش، تمامی کارشناسان آموزش و پرورش ابتدایی استان همدان (سرگروه‌های آموزشی) بوده‌اند که با عنایت به عدم نمونه‌گیری، تمامی آنان، به پرسش-نامه پاسخ داده‌اند. تجزیه وتحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و به کمک نرم افزار excel، انجام‌شده است. یافته‌ها نشان داد؛ از نظر کارشناسان و به ترتیب اهمیت، عوامل شاخص در ارزشیابی برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی، شامل؛ کلیات برنامه، محتوی، اهداف برنامه، منطق برنامه، نقش معلم، فعالیت‌های یادگیری، سنجش، مواد و منابع یادگیری، مکان رخ داد برنامه، زمان و گروه‌بندی می‌باشند. در حوزه نشانگرهای ارزشیابی؛ در عامل کلیات برنامه درسی، نشانگرهای؛ میزان تناسب برنامه با اصول آموزش ابتدایی، توان برنامه در پرورش صلاحیت‌‌های علمی پایه و میزان تحقق اهداف برنامه، وزن بالاتری داشته‌اند هم چنین در عامل منطق برنامه و اهداف، نشانگرهای؛ تناسب اهداف برنامه با نیازهای دانش‌آموزان، تناسب برنامه با اهداف آموزش ابتدایی و هماهنگی برنامه درسی با مبانی، اصول و ساختار علوم، از وزن بالاتری برخوردار بوده‌اند. در عامل محتوی و فعالیت‌های یادگیری، نشانگرهای؛ تناسب محتوی با نیازهای یادگیری، تناسب محتوی با اهداف کلی برنامه و تمرکز راهبردهای یادگیری بر یادگیرنده، وزن بالاتری را به خود اختصاص دادند. در عامل نقش معلم و سنجش، نشانگرهای؛ میزان هماهنگی برنامه با نقش معلم، میزان توجه به نقش معلم در برنامه و پیش‌بینی نقش انعطاف‌پذیر برای معلم در سند برنامه، وزن بالاتری داشته‌اند. در عامل منابع یادگیری و گروه‌بندی، نشانگرهای؛ پیش‌بینی امکانات آزمایشگاهی در برنامه، پیش‌بینی نرم افزار و سخت افزارهای مورد نیاز و پیش‌بینی فعالیت‌های گروهی یادگیری، وزن بالاتری داشته‌اند هم چنین در عامل فضا و زمان، نشانگرهای؛ پیش‌بینی آزمایشگاه در برنامه، تصریح فضای اجرای برنامه به مدرسه و زمان اختصاص یافته به یادگیری، وزن بیشتری داشتند.