تبیین دلالت‌های معرفت شناختی رویکرد سازنده‌گرایی در ارزشیابی پیشرفت تحصیلی

در پژوهش حاضر، مبانی معرفت شناختی رویکرد سازنده گرایی در چهار بعد؛ ماهیت و مفهوم، اصول، اهداف و روش های ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، مورد بررسی قرار گرفته است. روش انجام پژوهش تحلیلی- اسنادی بوده است. به منظور گردآوری داده های لازم جهت پاسخ گویی به سوال های پژوهش کلیه اسناد موجود و مرتبط با موضوع با استفاده از فرم گردآوری داده ها جمع‌آوری و مورد تحلیل قرار گرفته ‌است. عمده‌ترین یافته‌ها با توجه به سوال های پژوهش عبارتند از؛ برخی از مهم‌ترین دلالت‌های معرفت شناختی رویکرد سازنده‌گرایی برای ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در دو بخش یاددهی (آنچه به معلم مربوط می‌شود)، و یادگیری (آنچه به شاگرد مربوط می شود) قابل ارایه می‌باشند. ارزشیابی و سنجش آموخته های دانش آموزان با توجه به رویکرد سازنده گرایی ارزشیابی و سنجش از نوع سنجش واقع گرا یا اصیل است. این ارزشیابی، مستمر و درهم تنیده با روش تدریس اختیار شده برای ارایه محتوای برنامه درسی می‌باشد. اصول اساسی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی مبتنی بر رویکرد سازنده گرایی عبارتند از؛ ارزشیابی هدف آزاد، ارزشیابی مشتق از بافت، ساخت دانش، توجه به دانش به صورت کلیتی یکپارچه، تاکید بر نقش دانسته‌های پیشین، ساخت های تجربی (فرآیند در برابر محصول). هدف اصلی در تعلیم و تربیت مبتنی بر سازنده گرایی پرورش افرادی است که به توانایی خود در خلق دانش باور داشته و معتقدند دانش وجودی عینی و خارج از آنان، نیست. این دید معرفت شناسانه، افرادی می‌پروراند که توانایی بیشتری در تولید دانش خویش از طریق حل مساله دارند. روش‌های ارزشیابی پیشرفت تحصیلی مبتنی بر رویکرد سازنده‌گرایی عبارتند از؛ سنجش عملکردی، ارزشیابی از یادگیری حین تدریس و موقعیت‌های یادگیری، سنجش یا کار پوشه، خود سنجی، ارزیابی دینامیک، ارزشیابی چند وجهی یا مکثر.