ثبوت و اثبات

در حقوق گاه از ثبوت و اثبات و لزوم تمایز میان آن دو سخن به میان می آید ، اما آگاهی از مبنای واقعی این تفکیک و ماهیت آن زمانی بهتر حاصل می شود که موضوع در سه حوزه مختلف یعنی معرفت شناسی ، علم ، کلام و نیز فلسفه حقوق مورد کاوش قرار گیرد . در معرفت شناسی آموزه های اصلی سه مکتب واقع گرایی ، ایده گرایی و پدیده گرایی را با همین دید بررسی نموده ایم . در کلام اسلامی به مرور آراء طرفداران حسن و قبح ذاتی از یک سو و حسن قبح شرعی از سوی دیگر و نیز اندیشه های معتقدان دو عقیده تخطئه و تصویب پرداخته شده است . در فلسفه حقوق نیز تفاوتهای پوزیتیویسم حقوقی و مکتب حقوق طبیعی با استفاده از ثبوت و اثبات تحلیل گردیده است .