|
|
تبخیر غیر ماندگار از سطح خاک لخت با سطح ایستابی کم عمق به روش مدل رطوبتی بروکز و کوری
|
|
|
|
|
نویسنده
|
زارعی قاسم ,لیاقت عبدالمجید ,همایی مهدی
|
منبع
|
علوم خاك و آب - 1381 - دوره : 16 - شماره : 2 - صفحه:241 -249
|
چکیده
|
در نواحی خشک و نیمه خشک تبخیز از سطح خاک جز مهمی از بیلان آب در خاک است. همچنین در شرایطی که سطح زیرزمینی بالا است، مقدار قابل توجهی آب از این منبع بواسطه صعود موئینگی در سطح خاک تبخیر می شود. بنابراین تبخیر از سطح خاک نه تنها سبب اتلاف آب می شود، بلکه موجب شور شدن خاک ها نیز می گردد. مشکل اصلی در برآورد دقیق تبخیر غیر ماندگار از سطح ایستایی در شرایط مزرعه ای عدم وجود روابط ساده با حداقل اطلاعات مورد نیاز است. هدف اصلی از این تحقیق حل تحلیلی جریان یک بعدی غیر ماندگار رو به بالا از سطح ایستایی به سطح خاک با حداقل اطلاعات مورد نیاز است. هدف اصلی از این تحقیق حل تحلیلی جریان یک بعدی غیرماندگار با استفاده از معادله ریچاردز و با توجه به شرایط اولیه و مرزی حاکم بر فرآیند تبخیر بدست آمده و همانند بسیاری از راه حل های نظری، فرضیات ساده کننده ای به منظور غیر اشباع واقع در بالای سطح ایستایی از معادله بروکز و کوری استفاده گردیده است. با این راه حل میزان تبخیر از سطح خاک و زمان تبخیر بصورت توابعی از افت سطح ایستایی، ویژگی های فیزیکی خاک و عمق لایه غیر قابل نفوذ خاک تعیین می شود. با ساخت لایسیمترهایی خاک های دست خورده silty clay, silty clay loan, sandy loam و انجام آزمایش های واقعی، میزان کارآیی روابط پیشنهادی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل تطابق قابل قبولی را بین اندازه گیری های واقعی و پیش بینی ها نشان می دهد. بطوریکه خطای نسبی به میزان 7/45-1/41 در صد خاک sandy loam و 1/52-3/50 در صد درخاک silty clay شده است. برآورد کمتر از حد واقعی مدل بخاطر تبخیر از سطح جانبی ناشی از انقباض خاک درون ستون ها، تبخیر ناشی از حرکت رو به بالای آب در نیمرخ خاک به حالت بخار، از بین رفتن ساختمان خاک و نیز خطاهای بوجودآمده در طول اندازه گیری ها می باشد. همچنین نتایج نشانگر آن است که این مدل می تواند برای انواع خاک ها با حداقل اطلاعات ورودی قابل دسترس و مورد نیاز کاربرد داشته باشد.
|
کلیدواژه
|
تبخیر از سطح خاک، تبخیر غیرماندگار، حل تحلیلی تبخیر، سطحی ایستایی کم عمق، معادله ریچاردز
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, دانشکده کشاورزی, گروه مهندسی آبیاری و آبادانی, ایران, دانشگاه تربیت مدرس, دانشکده کشاورزی, گروه خاکشناسی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|