مطالعه و بررسی تکامل خاک با استفاده از پذیرفتاری مغناطیسی در حاشیه رودخانه سفیدرود در گیلان

پذیرفتاری مغناطیسی(ms) بعنوان یکی از شاخصهای سنجش تکامل پروفیلی خاک، متاثر از فاکتورهای خاکسازی است که در فهم بسیاری از فرایندهای خاکسازی مفید و موثر می باشد. پذیرفتاری مغناطیسی خاک در یک ردیف زمانی در منطقه سراوان، 20 کیلومتری جنوب رشت و مقایسه آن با منطقه رستم آباد حدود 50 کیلومتری جنوب رشت در حاشیه رودخانه سفید رود روی 6 پروفیل مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. برای اندازه گیری پذیرفتاری مغناطیسی از دستگاه مغناطیس سنج با جریان متناوب در یک میدان مغناطیسی 50 آمپر بر متر و فرکانس 500 هرتز استفاده گردید. پذیرفتاری مغناطیسی قبل و بعد از حذف اکسیدهای آهن بوسیله سیترات بی کربنات دی تیونیت (cbd) اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد که پذیرفتاری مغناطیسی در دو منطقه مورد مطالعه متاثر از مواد مادری، اقلیم وزمان می باشد. بر خلاف نتایج اکثر محققین، با افزایش تکامل خاک از دشت سیلابی بطرف پادگانه میانی و بالایی، افزایش در مقدار پذیرفتاری مغناطیسی مشاهده نشده است. علت این امر احتمالا غنی بودن مواد مادری خاکهای منطقه از اکسیدهای آهن اولیه فرومغناطیس می باشد. مطالعه میکرومورفولوژی مقاطع نازک و صیقلی نشاندهنده وجود مقادیر زیادی مگنتیت در مواد مادری این خاکهاست. بعد از حذف اکسیدهای آهن آزاد ( پدوژنیک) بوسیه تیمار (cbd) پذیرفتاری مغناطیسی از حداقل 8 تا حداکثر 41 درصد کاهش می یابد این مقدار کاهش کمتر از نتایج بدست آمده توسط برخی محققین است. علت کاهش کمتر ms بعد از تیمار cbd وجود کانیهای اولیه اکسید آهن فرومغناطیس در این خاکها است که cbd قادر به استخراج و حذف این کانیها نیست. مشابهت میزان پذیرفتاری مغناطیسی افقهای c خاک پادگانه پایینی در منطقه سراوان 8-^10*282 مترمکعب بر کیلوگرم و اراضی دیم توتکابن 8-^10*300 مترمکعب بر کیلوگرم نشان می دهد که مواد مادری خاکها در این دو منطقه احتمالا منشا یکسان دارند و با توجه باه اثبات ابرفتی - دلتایی بودن موادمادری در منطقه سراوان، مواد مادری منطقه توتکابن نیز آبرفتی هستند.