اثر کود آبیاری بر کارآیی مصرف کود و آب در ذرت علوفه ای

روش کوددهی نقشی اساسی در کارآیی مصرف کود و عملکرد دارد. کارآیی مصرف آب نیز تحت تاثیر عملکرد و مقدار آب مصرفی است. با مصرف بهینه کود، می توان در کنار افزایش کارآیی مصرف کود، عملکرد و کارآیی مصرف آب را بالا برد. کودهای شیمیایی در کشور عمدتا به روش پخش سطحی مصرف می گردد. به این دلیل کارآیی مصرف کود، عملکرد و کارآیی مصرف آب پایین است. کود - آبیاری ، که عبارتند از مصرف کود با آب آبیاری در طی دوره رشد گیاه است، نقشی مهم در افزایش کارآیی مصرف این دو نهاده دارد. هدف از این پژوهش، بررسی اثر کود - آبیاری بر کارآیی مصرف کود و آب در ذرت علوفه ای بود. آزمایش به روش کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 10 تیمار و 3 تکرار به اجرا درآمد. فاکتور اصلی در 2 روش کوددهی: کود - آبیاری و پخش سطحی و فاکتور فرعی در 5 سطح کودی: شاهد ، 25%، 50%، 75% و 100% توصیه کودی بود. ترکیب کودی توصیه شده به صورت: 400 کیلوگرم اوره، 400 کیلوگرم کلرور پتاسیم، 150 کیلوگرم فسفات دی آمونیوم، 50 کیلوگرم سولفات آهن، 65 کیلوگرم سولفات روی، 20 کیلوگرم سولفات مس و 15 کیلوگرم اسید بوریک در هکتار بود. در تمامی تیمارها به جز تیمارهای شاهد، کل کودهای موجود در ترکیب توصیه کودی، بر اساس سطح کودی، مورد مصرف قرار گرفتند. در روش کود - آبیاری، کودهای ازت و پتاسیم در 8 نوبت با فاصله 10 روز و کودهای دارای عناصر کم مصرف در 4 نوبت با فاصله 20 روز از راه آبیاری بارانی مصرف گردیدند. در روش پخش سطحی، کودهای اوره و کلرور پتاسیم در 2 نوبت ( ابتدا و بین دوره رشد) و بقیه کودها در هنگام کاشت مصرف گردیدند. در هر دو روش کوددهی، آبیاری بارانی با فواصل 4 روز انجام گرفت و مقدار آب مصرفی در هر دور آبیاری در طی دوره رشد ذرت یکسان بود. نتایج نشان داد که عملکرد، ماده خشک و کارآیی مصرف آب در روش کود - آبیاری ، در تمامی تیمارهای مصرف کود، بیشتر از تیمارهای همسان در روش پخش سطحی است. این افزایش در تیمارهای 50%، 75% و 100% توصیه کودی در سطح 5% معنی دارگردید. کارآیی مصرف کود نیز تحت تاثیر روش کوددهی و مقدار مصرف کود قرار گرفت. لیکن اثر متقابلی بین این دو عامل وجود نداشت. در هر روش، با افزایش مقدار کود مصرفی، کارآیی مصرف کود کاهش یافت.لیکن این کاهش در سطح 5% معنی دار نبود. در روش پخش سطحی، بخش قابل توجهی از کودهای مصرفی در سطح خاک باقی مانده و به عمق ناحیه ریشه راه نمی یابد. در روش کود - آبیاری، عناصر غذایی به صورت نوبتی و محلول در اختیار گیاه قرار می گیرد و امکان جذب آنها بیشتر می شود. بنابراین با افزایش قابلیت دسترسی عناصر غذایی در طی دوره رشد، کارآیی مصرف کود، عملکرد و در نتیجه کارآیی مصرف آب بیشتر می گردد.