تعیین دور و عمق مناسب آبیاری کلزا به روش تشت تبخیر در استان خوزستان

با توجه به روند روبه گسترش سطح زیر کشت کلزا در خوزستان از یک سو و از سوی دیگر وجود رابطه مستقیم بین افزایش عملکرد کلزا و انجام آبیاری کامل در دوره داشت آن ، سبب گردیده تا اجرای هر گونه تحقیق در خصوص احتیاجات آبی این محصول بنظر لازم می آید . از آنجایی که تاکنون اطلاعات چندانی از نیاز آبیاری این گیاه در اختیار نمی باشد ، لذا تحقیق حاضر اولین گام را در جهت تعیین زمان مناسب آبیاری ( دور آبیاری ) و میزان‌اب مصرفی ( عمق آبیاری ) این گیاه برداشته است . بر این اساس ، طرحی در قالب آماری بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار و 4 تیمار طی سالهای 1379 تا 1381 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور اجرا گردید . تیمارها شامل 4 دوره آبیاری بر اساس میزان تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس a بود که عبارتند از 1- دور آبیاری بر اساس 50 میلیمتر تبخیر تجمعی ( i1 ، 2) 75 میلیمتر تبخیر تجمعی ( i2) ،‌3) 100 میلیمتر تبخیر تجمعی ( i3) ، 4) 125 میلیمتر تبخیر تجمعی ( i4) ، دور آبیاری مناسب بر اساس بهترین تیمار از نظر عملکرد و اجزا آن ، انتخاب و کل آب آبیاری مصرفی در دوره داشت ،‌عمق آبیاری را تعیین می کند . ارتفاع محل آزمایش از سطح دریا 31 متر ، طبقه بندی خاک fine mixed hyperthermic aeric haplaquepts ، بافت خاک سطحی لوم رسی سیلتی و خاک عمقی رس سیلتی ، می باشد . کلیه عملیات کاشت ،‌داشت و برداشت مطابق توصیههای فنی برای کشت کلزا در خوزستان رعایت گردید . رقم کشت شده در هر سه سال بنا به توصیه فنی f- 7045.91 انتخاب گردید . با توجهبه رطوبت خاک درروز قبل از آبیاری و همچنین وزن مخصوص ظاهری خاک و ردصد رطوبت وزنی در حالت ظرفیت وزنی در حالت ظرفیت زراعی و عمق موثر ریشه ، میزان آب مورد نیاز محاسبه و حجم آب مورد نیاز هر کرت توسط کنتور اندازه گیری شد . مقایسه میانگین ها توسط‌ آزمون چند دامنه ای دانکن انجام و بدین وسیله تیمار برتر انتخاب گردید بر این اساس مناسبترین دورآبیاری زراعت کلزا در نیمه جنوبی استان خوزستان 75 میلیمترتبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس a و عمق متوسط آب در هر بار آبیاری حدود 60 میلیمتر تعیین گردید که معادل چهار نوبت آبیاری از زمان کاشت تا نیمه اول اسفند ماه و دو نوبت دیگر یکی در نیمه دو اسفند ماه و دیگری درنیمه اول فروردین می باشد بنابراین ، برای حصول 5/1 تا 2 تن در هکتار عملکرد محصول ، حداقل 350 تا 400 میلیمتر آب مورد نیاز می باشد .