اندازه گیری میزان سزیوم- 137 پایه در غرب ایران و رابطه آن با بارندگی سالیانه

بعضی از مواد پرتوزا مانند سزیوم - 137 در طبیعت وجود ندارند. این مواد از طریق آزمایش های هسته ای دهه های 70-1360 میلادی پس از واردشدن به جو فوقانی همراه با بارندگیها به سطح زمین آن رسیده و جذب رسها و ذرات زیر خاک شده اند. مطالعات و تحقیقات گذشته نشان داده اند که اندازه این مواد در خاک بستگی به میزان بارندگی دارد. بیشتر جابجایی آنها همراه با نقل و انتقال ذرات خاک تنها هنگام فرسایش صورت می پذیرد. بنابراین، با سنجش اندازه این خاک امکان بررسی فرایند فرسایش و رسوبگذاری فراهم می شود. از آنجا که دست یابی به نقاط شاهد برای تعیین سزیوم مرجع کاری دشوار و پرهزینه است، با بدست آوردن رابطه واسنجی سزیوم - 137 پایه با بارندگی برای مناطقی که اندازه بارندگی آنها مشخص است، می توان سزیوم -137 مرجع را محاسبه و مقدار هدر رفت خاک را برآورد کرد. در این تحقیق اقدام به اندازه گیری سزیوم - 137 در ایستگاه های هواشناسی نواحی غرب ایران شده است. نیمرخ خاک در مجاورت ایستگاههای هواشناسی مورد نظر حفر و نمونه های خاک لایه به لایه برداشت شدند. بیشترین اندازه سزیوم - 137 مشاهده شده مرجع در ایستگاه هواشناسی مریوان به دست آمده است که 2895 بکرل بر مترمربع می باشد. رابطه تغییرات اندازه بارش سالانه (p) بر حسب میلی متر و موجودی سزیوم -137(a) بر حسب بکرل بر متر مربع طبق معادله a=0.8818p^1.1976 بدست آمده است که با r^2=0.88 در سطح 001/0 معنی دار می باشد.