بررسی وضعیت سیلیسیوم در شالیزارهای استان گیلان

به منظور بررسی وضعیت si در شالیزارهای استان گیلان، یکصدو نه نمونه خاک سطحی، با پراکندگی جغرافیایی یکنواخت انتخاب و متغیرهای ph ، کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، بافت، سیلیسیوم محلول در آب، si استخراج شده بوسیله استات سدیم (naoac,ph=4) و si عصاره گیری شده با cacl2 اندازه گیری شد. نتایج بررسی نشان داد که توزیع فراوانی غلظت si محلول در آب نرمال بوده و میانگینsi در خاکهای مورد مطالعه بیش از حد بحرانی اعلام شده برای si محلول در آب( 6 میلی گرم در کیلوگرم) و عصاره گیری شده با استات سدیم ( 40 میلی گرم در کیلوگرم)‌است. همبستگی si محلول در آب با هر یک از متغیرهای ph، کربن آلی، سیلت و شن ضعیف و غیر معنی دار وبا رس و ظرفیت تبادل کاتیونی بیشتر و معنی دار است ( به ترتیب با *50/0=r و *44/0=r) . اثر توام کلیه متغیرهای فوق همبستگی معنی دار تری با si محلول دارند(***84/0=r). سیلیسیوم عصاره گیری شده توسط cacl2 دو صدم مولار در دامنه 7/3 و 8/20 میلی گرم در کیلوگرم خاک و حدواسط بین حلالیت کوارتز و سیلیکات آمورفی قرار دارد. غلظت si محلول در آب در نواحی غرب گیلان و حوزه آبخیز رودخانه سپیدرود بیشتر از بقیه نواحی و در ناحیه فومنات کمتر است، این روند مشابه با توزیع مقدار رس در این نواحی است . در حوزه آبخیز سپیدرود به دلیل انتقال و رسوب ذرات رس توسط آب رودخانه و شبکه های آبیاری منشعب از آن و در ناحیه آبخیز سپیدرود به دلیل انتقال ذرات رس توسط آب رودخانه و شبکه های آبیاری منشعب ازآن و در ناحیه گیلان غربی به دلیل رسوبات آبرفتی دامنه ای، مقدار رس و در نتیجه کانیهای آلومینوسیلیکات بیشتر از بقیه نواحی است و در نتیجه با حد بالایی از غلظت siمحلول در تعادل می باشند. خاکهای ناحیه فومنات با توجه به آنکه دارای منشاء رسوبات ساحلی قدیمی و آبرفتی رودخانه ای می باشند دارای مقدار رس کمتری بوده و در نتیجه با غلظت های کمتری از si به تعادل می رسند.