مقایسه نفوذ آب به خاک در مراتع تحت چرای آزاد و دست کاشت در شمال ایران

بررسی فرآیند نفوذ تحت شرایط مدیریتی متفاوت در مراتع از اهمّیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش اثر مدیریت چرای آزاد و کشت یونجه بر نفوذپذیری خاک در بخشی از مناطق کوهستانی تالش با مساحت 500 هکتار مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش های نفوذ با استفاده از استوانه های مضاعف با پنج تکرار در هر یک از مناطق انجام شده و مقادیر نفوذ تجمعی و لحظه ای، سرعت نفوذ نهایی و حداکثر نفوذ لحظه ای هر یک از مناطق با یک دیگر مقایسه شد. سپس نتایج حاصل از نفوذ تجمعی و سرعت نفوذ لحظه ای تکرارهای هر کدام از تیمارها و در مناطق دوگانه به ترتیب با استفاده از تجزیه واریانس و آزمون t جفتی و هم چنین سرعت نفوذ نهایی و حداکثر نفوذ لحظه ای در مناطق دوگانه با استفاده از آزمون t غیرجفتی با هم مقایسه گردید. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که نفوذ تجمعی و سرعت نفوذ لحظه ای در تکرارهای هر کدام از تیمارها اختلاف معنی دار با یک دیگر نداشته حال آن که اختلاف میانگین نفوذ، سرعت نفوذ نهایی و حداکثر نفوذ لحظه ای در مناطق دوگانه در سطح اعتماد یک درصد معنی دار است. سرعت نفوذ نهایی و حداکثر نفوذ لحظه ای در منطقه دست کاشت به ترتیب 96/3 و 29/34 سانتی متر بر ساعت بود که نسبت به منطقه چرای آزاد 32 و 39 درصد افزایش داشته است. نتایج بررسی به عمل آمده ضمن تایید نقش مدیریت مرتع بر پدیده نفوذ در منطقه مورد پژوهش بر ضرورت اعمال شیوه های صحیح مرتع داری در دست یابی به شرایط مناسب و پایدار هیدرولوژی در زیست بوم های مرتعی تاکید دارد.