آزمون خنثایی و ابرخنثایی پول در بلندمدت: مطالعه موردی ایران

اعمال سیاست‌های انبساطی پولی به منظور افزایش رشد و توسعه اقتصادی و همچنین تامین بخش زیادی از کسری بودجه از طریق فروش ارزهای حاصل از درآمدهای نفتی به بانک مرکزی باعث افزایش حجم پول و نقدینگی در اقتصاد ایران شده است. اگر پول خنثی باشد، آنگاه می‌توان نتیجه گرفت که اعمال سیاست‌های مذکور در بلندمدت اثری بر متغیرهای حقیقی نداشته و صرفاً تورم‌زاست. در این مقاله، با استفاده از داده‌های اقتصادی ایران برای دوره 1352-1388 و با استفاده از روش فیشر - سیاتر (fs)، ابرخنثایی و خنثایی بلندمدت پول مورد آزمون قرار می‌گیرد. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که خنثایی در ایران به تعریف پول بستگی ندارد، به طوری که حجم پول (m1) و نقدینگی (m2) هر دو خنثی می‌باشند. نتیجه دیگر اینکه، چون رشد حجم پول و رشد نقدینگی هر دو دارای درجه انباشتگی صفر می‌باشند بنابراین روند بلندمدت در این دو متغیر وجود ندارد و به این دلیل بحث ابرخنثایی حجم پول و نقدینگی در بلندمدت، منتفی خواهد بود. به این ترتیب سیاست‌های پولی انبساطی در بلندمدت قادر نیست افزایش تولید و رونق اقتصادی را در پی بیاورد و برای رونق اقتصادی باید به سیاست‌هایی نظیر افزایش بهره‌وری نیروی کار و سرمایه که رشد پایدار و دایمی به همراه می‌آورند متوسل شد.