بررسی آثار سمت تقاضا و سمت عرضه‌ای اندازه دولت: مطالعه موردی اقتصاد ایران (1345-1386)

مطالعات متعددی در اقتصاد ایران وجود دارد که به بررسی تاثیر اندازه دولت بر رشد اقتصادی پرداخته و به نتایج متفاوتی دست یافته‌اند. برخی از این مطالعات به تاثیر مثبت و برخی دیگر به تاثیر منفی اندازه دولت بر رشد اقتصادی ایران اشاره می‌کنند. در کلیه این مطالعات تنها به تاثیر سمت تقاضا توجه شده و آثار سمت عرضه‌ای آن مورد غفلت قرار گرفته است. هدف مطالعه حاضر پر کردن این شکاف بوده و به دنبال بررسی آثار سمت تقاضا و سمت عرضه‌ای به طور همزمان (و بنابراین بررسی اثر کل) تغییر در اندازه دولت بر نرخ رشد اقتصادی است. برای رسیدن به این هدف از داده‌های اقتصاد ایران برای دوره زمانی 1345-1386 استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که اندازه دولت از سمت عرضه (از طریق بهره‌وری عوامل تولید و نسبت سرمایه‌گذاری خصوصی به تولید) بر نرخ رشد اقتصادی تاثیر منفی داشته و از سمت تقاضا دارای تاثیر مثبت می‌باشد. همچنین این نتیجه حاصل شده است که آثار منفی سمت عرضه بر آثار مثبت سمت تقاضا غلبه کرده و باعث شده است که اثر کل اندازه دولت بر نرخ رشد اقتصادی منفی باشد.