بررسی نقش سرریز فن‌آوری (از طریق سرمایه گذاری مستقیم خارجی و واردات کالا) بر صادرات صنعتی اقتصاد ایران

تیوری‌های اخیر اقتصاد بین‌الملل به طور مرسوم جهت‌گیری‌های ابداع را در واکنش به انگیزه‌های اقتصادی به عنوان موتور اصلی پیشرفت فن‌آوری و قدرت رقابت‌پذیری می‌دانند. با این دید، ابداع از یک طرف به دانش ناشی از فعالیت‌های تحقیق و توسعه بستگی دارد و از طرف دیگر ابداع به انباشت دانش کمک می‌کند. در نتیجه، صادرات به انباشت فعالیت‌های تحقیق و توسعه و انباشت دانش موثر و ارتباط آن دو بستگی دارد. همچنین می‌توان بیان داشت ارتقا صادرات هر کشور علاوه بر اینکه تحت تاثیر انباشت فعالیت‌های تحقیق و توسعه در داخل، بلکه تحت تاثیر سرریز انباشت فعالیت‌های تحقیق و توسعه خارجی (از طریق واردات کالا و جریان ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی) نیز قرار دارد. هدف این مطالعه ارزیابی نقش متغیرهای حقیقی انباشت سرمایه فعالیت‌های تحقیق و توسعه داخلی، انباشت سرمایه فعالیت‌های تحقیق و توسعه خارجی (از طریق واردات کالا و جریان ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی) و همچنین متغیرهای قیمتی نرخ ارز و نرخ تورم بر صادرات صنعتی اقتصاد ایران طی دوره 1970-2007 به روشardl می‌باشد. نتایج تخمین دلالت می‌کند که ضرایب متغیر حقیقی انباشت سرمایه تحقیق و توسعه داخلی، متغیر انباشت تحقیق و توسعه خارجی (سرریز از کانال واردات کالا)، ضریب متغیر انباشت سرمایه تحقیق و توسعه خارجی (سرریز از کانال جریان ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی) مثبت و معنی‌دار است. همچنین ضریب متغیر قیمتی نرخ ارز اثر مثبت و معنی‌دار ولی ضریب متغیر نرخ تورم تاثیر منفی و معنی‌دار بر صادرات صنعتی دارند.