ملاحظاتی درباره تشکیل دالان تسهیلات آماده در نظام بانکی ایران

از اوایل دهه 1990 میلادی، قاعده هدف‌گذاری تورم به‌تدریج برای اجرای سیاست‌‌گذاری پولی مورد اقبال بانک‌های مرکزی قرار گرفت. در این چارچوب، هدف عملیاتی کوتاه‌مدت بانک‌های مرکزی، عموماً نرخ بهره شبانه بازار بین‌بانکی است. بانک‌های مرکزی نرخ بهره کوتاه‌مدت بازار بین‌بانکی را درون دالانی از نرخ‌های کف و سقف پیرامون نرخ بهره سیاستی مدیریت می‌کنند و از مجرای نرخ بهره، انتظارات، تقاضای کل، سطح محصول و تورم را تحت تاثیر قرار می‌دهند. در ایران، با رویکرد فعلی اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا، تشکیل دالان تسهیلات آماده بانک مرکزی با محدودیت‌هایی امکان‌پذیر است. برای تشکیل دالان تسهیلات آماده با محدودیت‌های کمتر، دو رویکرد پیشنهادی مقاله حاضر، اول: محدود کردن تسهیلات بانک‌ها به قراردادهای مبادله‌ای؛ و دوم، تعریف سپرده بانکی بر مبنای قرارداد ودیعه خاص یا قرض با حفظ قدرت خرید در طول دوره سپرده‌گذاری است. این پیشنهادها باعث تعریف سپرده بانکی با نرخ سود معین در ابتدای قرارداد سپرده‌پذیری می‌شوند. بر مبنای اهداف کمّی برنامه ششم توسعه اقتصادی، پیشنهاد مطالعه حاضر، تصریح دالان تسهیلات آماده نامتقارن بانک مرکزی، در دامنه 8.8 تا 23.6 درصد پیرامون نرخ سود کوتاه‌مدت بازار بین‌بانکی است. پهنای این دالان که مبین شرایط پولی است، در گام‌های بعدی با توجه به کاهش انتظارات تورمی و تعدیل شرایط محیط اقتصاد کلان، کاهش می‌یابد و به استاندارهای جهانی نزدیک‌تر می‌شود.

on formation of standing facilities corridor in iran’s banking system

from early 1990’s gradually inflation targeting strategy became main approach of central banks to conduct monetary policy. hence, generally their short - term operational target is overnight interbank interest rate. in this context, central banks using with conventional and unconventional monetary policy instruments attempting to conduct short - term interest rate in a corridor of policy rates and through interest rate channel in the economy affect expectations, aggregate demand, output, price level and inflation.in iran’s economy with current approach to implementation of usury free banking system, formation of standing facilities corridor with some restrictions is possible. however, according to this article’s proposals it seems we can form mentioned corridor with less restrictions. first, to bind banking facilities in transaction contracts; and second, to define bank’s deposits in base of vadiah or gharz contracts with keeping of their purchasing power during depository period. both of these proposals lead to bank’s deposits with determine profit rate since the beginning of depository contract. in this condition, our proposal is formation an asymmetric standing facilities corridor between 8.8 to 23.6 percent around policy rate. width of this corridor which implies monetary condition, in further steps could be change due to central bank inflation forecast, economic and financial stability and will be closer to the global standards.