پویایی‌شناسی سیستم دریافت مالیات از املاک و مستغلات کلان‌شهر تبریز

این مقاله به منظور مدل‌سازی تحقق مالیات بر درآمد املاک و مستغلات شهر تبریز و با تاکید بر روند فرآیند وصول مالیات انجام گرفته است. بر اساس ادبیات تحقیق متغیرهای «پرداخت مالیات»، «املاک و مستغلات»، «فرار مالیاتی»، «انگیزه سرمایه‌گذاری»، «رانت و سفته‌بازی املاک» و «تبلیغات در وصول مالیات» به‌عنوان متغیرهای کلیدی موثر در مدل مفهومی سیستم مالیات بر درآمد مستغلات و مشاغل در نظر گرفته شده‌اند. مطابق روش پویایی شناسی سیستم‌ها، تعامل و روابط بین متغیرها بر اساس نظر خبرگان و ادبیات مسئله، توسط نمودار نقشه‌های حالت-جریان نشان داده شد و در نهایت توسط نرم‌افزار ونسیم (vensim) شبیه‌سازی گردید. نتایج نشان می‌دهند که تبلیغات تاثیر قابل توجهی بر میزان مالیات پرداخت شده توسط مشمولین مالیاتی داشته است. همچنین شفافیت مالیاتی، برای مودیان مشمول مالیات به کاهش میزان رانت موجب شده و در نهایت موجب کاهش فرار مالیاتی و وصول مالیات به موقع در بودجه برآورد شده منابع مستغلات و مشاغل واحد‌یابی شده؛ گردیده است. سناریوها نشان می‌دهند که کاهش نرخ مالیات در بازار مبادلات و معاملات مشاغل و در‌آمد اجاره مستغلات، شرکت‌های بزرگ و کسب‌وکارهایی که از پرداخت مالیات تاثیر زیادی می‌گیرند؛ باعث افزایش درآمدهای مالیاتی می‌گردند.

Modeling Dynamics System for Real Estate Income Tax in Tabriz Metropolis

The present study was conducted aiming to design a model for realization of real estate income tax in Tabriz city with due attention to the procedure of tax collection. For the complexity of the issue system dynamics was selected as the appropriate methodology for modeling. According to the mentioned methodology at first the boundary of the model was investigated. At this stage the key variables were identified including “tax payment”, “real estate”, “tax evasion”, “investment motivation”, “economic rent and speculation in properties”, and “advertisement for tax collection”. At the second stage the interaction among research variables dynamic hypothesis of the study was illustrated using subsystem, casual loop diagrams and stock flow map. At the third stage benefiting from related literature and expertise opinion, causality relations were defined in the form of mathematical functions and the model was simulated in Vensim software. After testing the model, applicable scenarios were assessed. The results showed that informing related affairs to tax returns had great effect on paid tax by taxable entities. Tax transparency at the face of taxpayers contributed to reduction in economic rent and tax evasion. Also, analysis of the scenarios showed that in spite of current policies, tax rate reduction through selfdeclaration increased and resulted in increasing tax revenues.