بررسی رابطه تورم و نرخ ارز با در نظر گرفتن شاخص فشار بازار ارز و درجه مداخله بانک مرکزی

مقاله حاضر به بررسی رابطه تورم و نرخ ارز با در نظر گرفتن شاخص فشار بازار ارز و درجه مداخله بانک مرکزی در اقتصاد ایران با استفاده از مدل ویلمارک (weymark, 1995) و مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (svar) بر اساس داده‌های فصلی برای سال‌های 1370-1397 می پردازد. بر اساس نتایج تخمین مدل ویلمارک (weymark, 1995)، بازار ارز ایران در 91 فصل از 111 فصل، افزایش فشار در بازار ارز را به منظور جلوگیری از کاهش ارزش ریال تجربه نموده است. همچنین طبق نتایج تخمین مدل svar یک تکانه وارده از ناحیه درآمد نفت، یک تکانه وارده از ناحیه فشار بازار ارز و یک تکانه وارده از ناحیه مداخله بانک مرکزی، به ترتیب باعث افزایش 26، 28 و 56 درصدی تورم در کشور شده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که با افزایش تکانه در درآمدهای ارزی دولت، رشد ذخایر ارزی بانک مرکزی کاهش می‌یابد. به بیان دیگر دولت مقدار کمتری ارز خارجی را به منظور مبادله با ریال به بانک مرکزی ارائه می دهد و بانک مرکزی مجبور است برای جلوگیری از حمله سوداگران، میزان مداخله خود را برای کاهش نرخ تورم در بازار ارز افزایش دهد. همچنین محاسبه شاخص فشار بازار ارز حاکی از آن است که بالاترین اعداد به دست آمده برای این شاخص مربوط به زمانی است که شکاف بین نرخ ارز آزاد با نرخ ارز رسمی زیاد شده است.

Investigating the Relationship between Inflation and Exchange Rate by Considering the Foreign Exchange Market Pressure Index and the Degree of Intervention of the Central Bank

The present article examines the relationship between inflation and exchange rate by considering the foreign exchange market pressure index and the degree of central bank’s intervention in Iran’s economy using Weymark model (1995) and SVAR structural selfregression model based on seasonal data for the years 13701397. Based on the results of estimating the Weymark model (1995), Iran’s foreign exchange market has experienced an increase in pressure in the foreign exchange market in 91 out of 111 chapters in order to prevent the devaluation of the rial. Also, according to the results of SVAR model estimation, a shock from the oil revenue, a shock from the foreign exchange market pressure and a shock from the central bank’s intervention have caused an increase of 26%, 28% and 56% increase in inflation in the country, respectively. It can be concluded that as the impulse in government foreign exchange earnings increases, the growth of the central bank’s foreign exchange reserves will decrease. the central bank is forced to step up its intervention to reduce inflation in the foreign exchange market to prevent traders from attacking. Also, the calculation of the foreign exchange market pressure index indicates that the highest numbers obtained for this index are related to the time when the gap between the free exchange rate and the official exchange rate has increased.