تاثیـر یافته ‌های بزه‌ دیده ‌شناسی نخستیـن در جرائـم مستـوجب قصـاص (با بررسی موردی آراء دادگاه ‌ها)

جرائم علیه تمامیت جسمانی که شامل قتل و ضرب و جرح می‌باشد، از زمره جرائم خشونت‌آمیز است. در جرائم عمدی علیه تمامیت جسمانی، قصاص به عنوان ضمانت ‌اجرای برابر با عمل مرتکب است و در صورتی‌که امکان قصاص وجود نداشته باشد و یا در جرائم غیرعمدی علیه تمامیت جسمانی، دیه پیش‌بینی شده است. در این میان، بزه‌دیده ممکن است نقش موثری در ارتکاب جرائم مستوجب قصاص داشته باشد. از این رو می‌توان میان بزه‌دیده‌شناسی نخستین و جرائم مستوجب قصاص پیوندی حقوقی – جرم‌شناسی ایجاد کرد، زیرا بزه‌دیدگان ممکن است آگاهانه یا ناآگاهانه نقش مسبِّب را بازی کنند. آموزه‌های بزه‌دیده‌شناسی نخستین را می‌توان در جنسیت به عنوان عامل زیست‌شناختی بزه‌دیده، رابطه بزه‌دیده و بزهکار در قالب رابطه پدر و فرزند، وضعیت روانی بزه‌دیده، رضایت او در ارتکاب جرم و تاثیر سایر عوامل بالقوه در وقوع بزه‌دیدگی در جرائم مستوجب قصاص و نقش بزه‌دیده در پیشگیری از ارتکاب جرم قتل مشاهده نمود. از این رو سعی می‌گردد در این مقاله جلوه‌های بزه‌دیده‌شناسی نخستین در قانون مجازات اسلامی 1392 مورد مطالعه قرار می‌گیرند. همچنین، آراء دادگاه‌ها نیز مورد تحلیل قرار می‌گیرند تا مشخص شود قضات دادگاه‌های کیفری ایران تا چه اندازه به مباحث مطرح در بزه‌دیده‌شناسی نخستین توجه می‌نمایند.

The Effects of the Findings of Primary Victimology in Crimes Resulting Death Penalty (With Case Study of the Court Rulings)

Crimes against person that include murder, assault and battery are categorized under aggressive crimes. In intentional crimes against person, death penalty is the sanction equal to the committed act and if death penalty is not possible or in unintentional crimes against person, blood money (Diyah) is predicted. In this situation, the victim may play a main role in committing crimes resulting death penalty. Therefore, we can relate primary victimology and crimes resulting death penalty in a legal – criminological way, because the victims may play a determining role consciously or unconsciously. The teachings of primary victimology can be seen in gender as a biological factor, the relationship between victim and offender in a father-child form, in the psychological status of victim, in his consent to the crime committed and in the effects of other potential factor in creating victims. So, in this article we attempt to study the effects of primary victimology in Islamic criminal law of Iran 2013. Also, we analyze rulings of courts in order to clarify how the judges of criminal court consider the discussions and topics of primary victimology.