هم‌افزایی کپی‌رایت و آزادی بیان

شاید در نگاه نخست ارتباطی آن هم از نوع هم‌افزایی و حمایت و پشتیبانی متقابل میان کپی‌رایت یا حقوق پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری و آزادی بیان وجود نداشته باشد. اما تامل بیشتر حاکی از وجود چنین نسبت و رابطه‌ای است. نوشته حاضر تلاش دارد به بررسی تعامل مثبت میان این دو حوزه حقوقی بپردازد. به باور نگارنده کپی‌رایت و آزادی بیان می‌توانند یار و پشتیبان یکدیگر باشند و به وجوه مختلف به تعمیق و تقویت هم کمک کنند. کپی‌رایت با اعطای حق‌هایی انحصاری به رشد کمی و کیفی آثار ادبی و هنری کمک می‌کند و به این ترتیب بازارچه‌ای از اندیشه‌ها و اطلاعات پدید می‌آورد تا کسانی که در صدد برخورداری از آزادی بیان هستند با دسترسی به تنوعی از اندیشه‌ها و اطلاعات به شکل‌دهی نقطه‌نظرات و بیان آن‌ها بپردازند. از سوی دیگر کپی‌رایت به توانمندسازی جامعه پدیدآورندگان آثار خلاق فکری مدد می‌رساند و آنان را از وابستگی به دولت می‌رهاند. آزادی بیان هم زمینه شکوفایی تفکر خلاق را فراهم می‌آورد و ترس ناشی از سانسور و پیگرد ناروا را از میان می‌برد. در بررسی این موضوع نخست به نکاتی کلیدی در باب کپی‌رایت و آزادی بیان اشاره می‌شود و آنگاه وجوه تعامل و هم‌افزایی آن دو به بحث نهاده می‌شود.