کارکرد عدالتی مسئولیت مدنی، از منظر تطبیقی حقوق اسلام و کامن‌لا

کارکرد عدالتی قواعد حقوقی‌‌، خصوصاً‌ حقوق مسئولیت مدنی یکی از موضوعاتی است که مورد توجه صاحب‌نظران قرار گرفته است. با توجه به اینکه سیستم حقوق اسلامی و کامن‌لا در بعضی از جهات وجه مشترک دارند، کارکرد عدالتی‌ حقوق مسئولیت مدنی این دو‌ سیستم،‌ به روش توصیفی ‌‌‌ تحلیلی مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته است و روشن شده که نگاه به عدالت، در سیستم کامن‌لایی، از «وضعیت» به «نظریه» متحول شده است. کارکرد عدالتی حقوق مسئولیت مدنی، مطابق این دیدگاه به رویکرد ارتباطی، بنیان‌گرا، ترکیبی و واقع‌گرا بررسی شده است اما اتفاق دارند که هدف حقوق‌ مسئولیت مدنی‌ تامین عدالت اصلاحی عنوان شده است. در حقوق اسلامی،‌ ظاهر ادله در این است که عدالت معیاری برای تمام امور و موضوعات است که کارکرد آن در حقوق مسئولیت مدنی ترمیمی می‌باشد. این تفاوت رویکرد، در اختیار قاضی در تعیین میزان غرامت، و نیز در موارد تعدد عاملین، در نحوۀ اعمال مسئولیت به روش تمام یا نسبی، موثر است.

the justice function of civil liability law: islamic and common law comparative perspective

the justice function of legal rules, especially civil liability law, is one of the issues that has attracted the attention of scholars. given that islamic and common law legal systems share certain commonalities, the justice function of civil liability law of these two systems was comparatively studied using a descriptive-analytical method. it turned out that the view of justice in the common law system has evolved from situation to theory. in line with this view, the justice function of civil liability law was analyzed through relational, fundamental, combinatory, and realistic approaches. however, both systems agree that the purpose of civil liability law is to achieve corrective justice. in islamic law, the apparent evidence suggests that justice serves as a criterion for all matters and issues, and its function in civil liability law is restorative. this difference in approach affects the judge’s discretion in determining the amount of compensation, as well as in cases involving multiple factors, and whether liability is applied fully or proportionally.