بررسـی کارایی بیمه اجباری وسیله نقلیـه با نگاه تحلیل اقتصادی حقوق

نظام‌های «بیمه اجباری وسیله نقلیه» و «بیمه مسوولیت بدون تقصیر» نظام‌هایی هستند که با ادعای ناکارا بودن مسوولیت مدنی در مقام جبران خسارت، مطرح شده‌اند. طرفداران نظام مسوولیت مدنی بر این باورند که در مسوولیت مدنی به انگیزه‌ها و محرک‌های حفظ سلامتی، اهمیت بسیار داده شده است و بنابراین واجد کارایی است و بیمه اجباری شخص ثالث نیز باید با مسوولیت مدنی همگام باشد. اما طرفداران طرح مسوولیت بدون تقصیر چنین ادعایی را انکار می‌کنند. در این مقاله با بررسی ادعاها و استدلال‌های هر یک از این نظام‌ها، نشان داده شده است که در ادبیات حقوق و اقتصاد یا تحلیل اقتصادی حقوق، کارایی نظام مسوولیت بدون تقصیر از حیث بازدارندگی اصولاً انکار شده است و نظام مسوولیت مدنی از حیث کارایی و بازدارندگی اهمیت مرکزی یافته است اما ضرورت دارد بیمه‌گر بتواند بر رفتار عاملان نظارت کند تا بیمه اجباری کارایی بیشتری پیدا کند.