بررسی دادرسی کدخدامنشانه با توجه به ماهیت کدخدامنشی و تفاوت آن با قضاوت و داوری

کدخدامنشی به‌عنوان سیستمی برای حل‌وفصل منازعات غالباً در داوری به‌خصوص در حوزه بین‌الملل شناخته می‌شود. حقوق فرانسه، مهد کدخدامنشی، این امکان را به طرفین دعوا می‌دهد که از قاضی بخواهند اختلافات را کدخدامنشانه رسیدگی کند. در ایران قدیم، افراد اختلافات خود را نزد کدخدا مطرح می‌کردند ولی به‌مرور با روی کار آمدن دولت‌ها، دادگستری‌ها جایگزین شیوه‌های سنتی حل‌وفصل اختلافات شدند که نتیجه آن تلاش طرفین دعوا برای اثبات حق به نفع خود بود؛ درحالی‌که در شیوه‌های سنتی حل اختلاف همچون کدخدامنشی سعی بر حل ریشه مشکل برای رسیدن به آرامشی پایدار است. تلاش سیستم قضایی برای احیای شیوه‌های سنتی در قالب شوراهای حل اختلاف نشان داد که این امر به‌صرف تغییر فرد رسیدگی‌کننده و سعی برای سازش محقق نمی‌شود. برای کدخدامنشی باید سیطره قواعد حقوقی شکسته شود و متوجه شد که حمایت صرف از حقوقی که در قانون شناسایی شده است، تنها فصل خصومت می‌کند والا حل‌وفصل اختلافات به چیزی بیش از رسیدگی به ادله و حکم کردن بر اساس آن نیاز دارد. در کدخدامنشی برخلاف قضاوت که به دنبال محق و محکوم است، باید به سراغ راهی رفت که ممکن است حقوقی نباشد اما گره اختلاف را بگشاید. کدخدامنشی نیازمند خلاقیت، آموزش و تجربه است ازاین‌رو بهترین مکان برای توسعه کدخدامنشی همان دادگاه‌های قضایی است. مقاله حاضر با اقتباس از حقوق فرانسه، شیوه دادرسی کدخدامنشانه را پیشنهاد می‌دهد

The Study of Amiable Composition according to its nature compared to the judgment and arbitration

The Amiable composition is a system for resolving disputes and is recognized in international arbitration. In The French legal system, the judge can be entrusted with a mission of amicable composition by the parties. In ancient Iran, villagers argued with Kadkhoda, but as governments came to power, traditional methods of resolving disputes replaced government judicial systems, resulting in litigants trying to prove themselves right;Whereas in traditional methods of resolving disputes, such as an Amiable composition, the dispute was tried to be completely resolved in order to achieve eternal peace. Unfortunately, the dispute resolution councils could not reach a compromise In order to achieve an amicable composition, the rule of law must be abandoned He realized that guaranteeing legal rights was not the only way to resolve disputes. Contrary to the judgment that seeks the winner and the loser, in an amicable composition one must look for a way that may not be legal but resolves the dispute. An amicable composition requires creativity, training and experience, so the best place to develop it is the courts. This article, based on French law, suggests a mission of amicable composition.