زیان تورم و تلف منافع پول در خسارت تاخیر تادیه و تطبیق با حقوق کامن‌لا و فرانسه

درون نهاد خسارت تاخیر تادیه دو نوع از ضررهای پولی قابل تصور است؛ یکی زیان تورم و دیگری زیان ناشی از تلف منافع پول. مطالعه قوانین کشورهای دیگر نشان می دهد که اغلب کشورها به هر دو نوع زیان توجه دارند. اما در نظام های بررسی شده خسارت تورم به صورتِ مستقل مورد شناسایی قرار نمی گیرد، بلکه تحت نظام واحد با عنوان خسارت بهره، هم خسارت تورم جبران می شود و هم خسارت ناشی از تلف منافع پول. در نظام حقوقی کشورمان با توجه به مادّۀ 522 قانون آیین دادرسی مدنی مفهوم ضرر در خسارت تاخیر تادیه مبتنی بر زیان تورم پول است و ضرر ناشی از تلف منافع پول جز در موارد استثنائی همچون قانون عملیات بانکی بدون ربا، مورد شناسایی قرار نگرفته است. مقاطع زمان نقض تعهد، زمان مطالبه و زمان صدور رای در رابطه با زمان آغاز محاسبه زیان مطرح شده است. برخی نظام های حقوقی فقط یکی از این مقاطع را اعمال می نمایند و برخی دیگر به دادگاه اجازه می دهند تا براساسِ امور موضوعی پرونده، چگونگی ورود زیان و کیفیت جبران خسارت، مقطعی را انتخاب نماید که خسارت به نحوِ مطلوب تری تدارک شود. کثرت و اهمیت بالای تعهدات پولی ضرورت پرداختن به موضوع حاضر را توجیه می کند. در این تحقیق با استفاده از روش توصیفیتحلیلی سعی می شود تا این فرضیه اثبات شود که خسارت تاخیر بر اساسِ کاهش ارزش پول نه تنها نقش بازدارندگی در نقض قرارداد ندارد، بلکه تشویق کننده نیز است؛ درحالی که خسارت تاخیر بر مبنای میانگین سود بانکی به حفظ و ثبات قراردادها کمک نموده و هزینه نقض قرارداد را بالا می برد، به طوری که بدهکار ترجیح می دهد بدهی خود را به موقع بپردازد تا آنکه مجبور باشد به نحو اخیر خسارت تاخیر پرداخت کند.

A Comparative Study of Inflation and Loss of Money Profits In Delayed Payment Damages with Common Law and France Law

Inside delayed payment damages institution there are two categories of detriments; Detriment of inflation and loss of money profits. The study of the laws of other countries shows that most countries pay attention to both types of losses. But in the examined systems, detriment of inflation is not independently recognized, but under a single system of interest loss, both detriments are compensated. In our country legal system, according to Article 522 of the Civil Procedure Law, the concept of detriment in delayed payment damages is based on the money inflation detriment, and the loss of money profits isn’t recognized other than exceptional cases such as Ribafree Banking. Delayed damages based on inflation is not only a obstacle in breaching a contract but also acts as encouraging factor. Whereas delayed damages based on average bank profit assists to protect the contracts and increases the cost of breach so that the debtor prefers to pay the debt on time and avoid paying the latter loss. In this research, while analyzing the relationship between the two losses with the delayed payment damages, the moment of the interference of these losses is considered. In this regard, the time of the breach of obligation, the time of the demand and the time of the proceedings and the issuance of judgement has been expressed for the initial stage of the calculation of losses. Some legal systems apply only one of these sections, while others allow the court to choose on case issues, quality of damages and compensation, in order to reach a better compensation.