مطالعه تطبیقی تسری حقوق مالکیت ادبی و هنری به آثار خبری در حقوق ایران و انگلستان

«خبر» به عنوان یک پدیده مهم، پیچیده و متاثر از ذهن خلاقانه بشر، هم دارای ارزش اقتصادی است و هم می‌تواند به عنوان یک «اثر» اعم از نوشتاری یا سمعی و بصری تلقی شده و احکام مالکیت ادبی و هنری بر آنها حاکم باشد. از این رو، می توان اخباری را که به صورت حرفه ای و تخصصی در خبرگزاری ها و موسسات اطلاع رسانی تهیه می گردد، مشمول حقوق مالکیت ادبی و هنری دانست. در حقوق انگلستان بر خلاف حقوق ایران به حقوق روزنامه نگاران تصریح شده و آثار آنان تحت قانون کپی رایت مورد حمایت قرار گرفته است، به علاوه کلیه آثار سمعی – بصری از جمله آثار خبری رادیو و تلویزیونی بدون نیاز به احراز اصالت و فارغ از محتوا و حامل آن مورد حمایت قرار گرفته اند. همچنین عکس ها و از جمله عکس های خبری در هر حال مورد حمایت قانون کپی رایت انگلستان قرار دارند و نیازی به اثبات اصالت یا هنری بودن آنها نیست. در حالی که در حقوق ایران تنها عکسهای خبری که در قالبی ابتکاری و هنری پدید آمده باشد می توانند در ردیف کارهای هنری قرار گرفته و مشمول حمایت های قانونی گردند. شایان ذکر است در حقوق ایران هیچ قانون صریحی درخصوص حمایت از تولیدکنندگان محتوای خبری وجود ندارد. از این رو لازم است تصویب مقررات مرتبط با این حوزه به عنوان یک راهبرد تقنینی در دستور کار قرار گیرد.

a comparative study on inclusion of news creation under literary and artistic property rights in iranian and british law

considering the concept of news, it seems that this phenomenon, as an example of artifacts of the human mind, if original, can be considered as a &work of art& whether written or audiovisual, and the rules of literary and artistic property rights would apply to it. given the ambiguity regarding the possibility of extending literary and artistic property rights to include news and the consequent confusion in some cases, the present study has investigated this issue. what is remarkable is how the inclusion or noninclusion of news in literary and artistic property rights is affected by the way it is expressed. for example, if news covers a lecture on a scientific, technical, literary or artistic matter, only then it can be supported by paragraph 1 of article 2 of the law on protection of the rights of authors, writers and artists. however, paragraph 3 of the same article would protect it unconditionally. in which case, it would be close to the laws of the united kingdom, which explicitly support radio and television programs, including news, regardless of the originality or content.