اثر ازدواج و طلاق مادر، درحق حضانت از منظر فقهای مذاهب اسلامی با رویکردی به نظام حقوقی ایران

از نظر مشهور فقهای امامیه ، پس از جدایی زن و شوهر، حضانت پسر تا دو سال و حضانت دختر تا هفت سال مشروط به عدم ازدواج، به عهده مادر است و این حق به محض ازدواج، ساقط می شود سپس اگر مطلقه گردد، حضانت به وی باز می گردد. اغلب فقهای مذاهب اسلامی اعم از حنفی، شافعی و حنبلی نیز فتاوی شبیه به نظر مشهور فقهای امامیه دارند اما در این بین ابن ادریس حلی از فقهای امامیه، با پذیرش اصل سقوط حضانت با ازدواج، در مورد بازگشت آن با طلاق تردید کرده و امام مالک از ائمه اهل سنت نیز نظری شبیه به آن دارد در این میان تنها حسن بصری و پیروانش، نظری اختصاصی دارند اینها به استناد دلائلی برخلاف همه فقهای مذاهب اسلامی(امامیه، مالکیه، شافعیه، حنفیه ، حنبلیه و ظاهریه) معتقدند حق حضانت با ازدواج سقوط نمی کند بنابراین فارغ از بحث از بازگشت آن بعد از مطلقه شدن هم می باشند.این امر در حقوق ایران نیز وجود دارد و علی رغم تبعیت قانون گذار از نظر مشهور فقها، به نظر می‌رسد وفق ادله ای نظیر آیه233 سوره بقره، قاعده لاضرر، توجه به غرض قانون گذار در باب حضانت و اصل رعایت مصالح طفل باید حکم مشهور را مورد نقد قرار داده و قول به عدم مانعیت نکاح مجدد مادر از حضانت را اقوی دانست.

Effect of marriage and divorce on the right of custody from the point of view of the jurisprudents of the Islamic faiths with the approach to the legal system of Iran

According to the famous Imams’ jurists, after the separation of the husband and wife, the custody of the boy for up to two years and the custody of the daughter up to seven years are subject to the lack of marriage, and this is the right of the mother upon the marriage, and then, if she becomes divorced, the custody of He goes back. Most Islamic scholars such as Hanafi, Shafa’i and Hanbali are similar to the famous Imams’ jurists, but in the meantime, Ibn Eridis, a scholar of the Imamiyah, declined to divorce by accepting the principle of the custody of the marriage, and the Imam alMalik The Sunni Imams also have a theoretical similarity. Only Hassan Basri and his followers have a special theory. According to some reasons, unlike all jurisprudents of the Islamic faiths (Imamiyeh, Malekiyah, Shafieh, Hanafiyah, Hanbali and Zahirieh), the custody of marriage fell Therefore, regardless of the discussion of its return after divorce, this is also the case in Iran Judo, and despite the adherence of the legislator to the famous jurists, it seems that according to an argument such as verse 233 of Surah alBaqarah, the rule of law, consideration of the legislator on custody and the principle of respecting the material of the child should criticize the famous ruling and promise She believed that her mother’s rejection of her custody was unconditional.