گفتمان‌ وا‌ساز‌ در‌ رمان‌‌‌‌‌ چشم‌‌هایشان ‌خدا‌ را ‌می‌‌نگریست

مقالۀ پیش‌ رو به بررسی «گفتمان وا ساز» در رمان ‌ چشم‌‌هایشان‌ خدا را ‌می‌‌نگریست اثر زورا نیل هِرستون، نخستین رمان‌نویس زن آمریکایی‌‌ ‌آفریقایی‌تبار می‌‌پردازد. مطالعات انجام‌‌شده بر روی برجسته‌ترین آثار فمینیستی سیاه‌پوستان آمریکا نشان می‌دهد که گفتمان وا ساز ابزاری موثر در دست زنان سیاه‌پوست جهت مقابله با استثمارشان است. یکی از بارزترین ویژگی‌های این گفتمان نفی اصول نظام خرد‌‌مرکز محور است‌ که‌ سال‌ها بسیاری از گروه‌های اقلیت را از داشتن صدایی مستقل محروم کرده بود. در گفتمان وا ساز از عناصری استفاده می‌شود که توسط طبقۀ حاکم به‌صورت منفی تعریف شده و از آن‌ها برای انقیاد بخش‌هایی از اجتماع سود برده‌اند. از مهم‌ترین این عناصر می‌توان به سکوت، خشونت، جنون، هم‌‌جنس‌‌خواهی و ‌منطق‌‌ستیزی‌ اشاره‌ کرد. به همین سبب، نویسندگان مقاله این گفتمان را «گفتمان واساز» نامیده‌اند. به منظور نشان دادن چگونگی استفادۀ ابزاری زنان سیاه‌پوست از این گفتمان، رمان چشم‌هایشان خدا را می‌نگریست مورد تحلیل قرار می‌گیرد. در این اثر، بزرگ‌ترین اقدام‌ برانداز جِینی، قتل تی‌کیک، عاشق و آخرین همسر خود است که با آن جِینی به یک صدای مستقل و بی‌نیاز از مردان می‌رسد و در همین رابطه، سکوت جِینی به هنگام محاکمه توسط هیئت منصفه تماماً متشکل از مردان سفیدپوست اهمیت می‌یابد. این پژوهش با بهره‌گیری از واسازی و با تاکید بر ویژگی خرد‌‌مرکز ‌محوری آن انجام شده است.