فضای روایت از شخصیت‌ پردازی تا درک خواننده: نگاهی به نظریه‌های ساختارگرایان و پساساختارگرایان

مقاله حاضر با بررسی روایت شناسی ساختارگرایانه و پساساختارگرایانه در پی پاسخ دادن به این پرسش است که رویکرد اخیر به فضا، که پیش از این جایگاهی ثانویه نسبت به زمان در روایت داشت، چه تحولی در محور اصلی روایت شناسی ایجاد کرده است؟با در نظر گرفتن معدود مطالعاتی که در زمین هی مکان، فضا و جغرافیای ادبی در زبان فارسی صورت گرفته است، منبع قابل ذکری به مطالعۀ تاثیر رویکرد به فضا در نظریه های ادبی این روایت شناسان نپرداخته است. از این رو نوشتار حاضر ریشه ی این تحول را در اصطلاحات این دو گروه از روایت شناسان پی خواهد گرفت تا به این مهم دست یابد که مطالعه فضا فراتر از روایت شناسی کلاسیک است و مطالعه ساختارگرایانه به روایت شناسی پساساختارگرایانه نیاز دارد. چرا که فراتر از تعریف فضا به عنوان مکان چیدمان شخصیت ها و راوی است. بازسازی این مولفه با توجه به زبان و زمان متن در ارتباط با تجربه خواننده از محیط پیرامون در ذهن وی نمود می یابد. در نتیجه می توان گفت این رویکرد اخیر به فضا تابع پیشرفت روایت شناسی شناختی است که شناخت و درک خواننده را اساس بررسی ویژگی های روایت می داند.